مقاله مفهوم و انتقال تکنولوژی
مفهوم و انتقال تکنولوژی
شاید بتوان گفت که تا پیش از قرن هجدهم انقلاب صنعتی تکنولوژی و صنعت اتکای بیشتر بر تجربه داشت و پس از آن هر چه رویدادها به عصر کنونی نزدیک می شود پویایی علم در عرصه تکنولوژی گسترده و عمیق تر می شود تا جایی که صنعت پیشرفته هسته یی امروز، صرفا با همت دانشمندان و محاسبات آنان عملی است. به زبانی دیگر تکنولوژی و صنعت کاملا به علم وابسته است. هر تکنولوژی نو بر هم زننده نظم و سنت گذشته است. چنین روندی گسست یا تاخر فرهنگی را در جامعه ایجاد می کند که اگر چاره اندیشی نشود به عدم تعادل ها میدان داده می شود. گسست فرهنگی باعث می شود که انتقال فکر و تجربه از گذشته به حال و آینده دچار مشکل شود. چنین بریدگی فرهنگی مانع انتقال میراث ملی، سنن و آداب و رسوم نیک گذشتگان به نسل بعد می شود. نسل امروز، ممکن است تصور کند که هیچ وقت چیزی برای گفتن نداشته و بایستی که از صفر شروع کند. تکرار این از صفر شروع کردن ها خود بحران های فردی و اجتماعی را دامن می زند و عدم تعادل ها را استمرار می بخشد. از نظر طبیعی برخورد تکنولوژی کهنه و نو، به جا افتادن یکی و انزوای دیگری تمایل دارد(صابری و امینی،1380).در دنیای فعلی، تکنولوژی، خمیرمایه توسعه انسانی در سازمان و جامعه است و محورهای اساسی توسعه منابع انسانی و ماهیت آن را نیز متناسب با نیاز جامعه و انسانها تعیین می کند. در توسعه منابع انسانی، همواره بایستی ظرفیتهای جدید انسانی را شناخت، تا توسعه قابلیتها و کیفیتهای انسانی به‌صورت یک فرآیند دائمی انجام شود. تحقق این امر در گرو بهره‌گیری از تکنولوژی است، چون در فرآیند تکنولوژی دائماً اطلاعات تولید، پردازش، توزیع و مدیریت می‌شود، بنابراین، تکنولوژی زمانی حلال مشکلات خواهد بود که در خدمت توسعه و پرورش انسانها قرار گرفته و قابلیتهای انسانی با هم تلفیق و به توسعه و بهره‌وری منجر گردد.
بیان مساله
با مطالعه سابقه توسعه كشورهای درحال توسعه، خصوصا كشورهای شرق آسیا ملاحظه می شود كه آنها در مسیر توسعه خود برای تسریع در حل مشكلات بخش صنعت، بنیان تكنولوژی كشور خود را از طریق انتقال آن از سایر كشورهای توسعه یافته تقویت كرده و سپس با ایجاد زیربنای اقتصادی مناسب درصدد تقویت مراكز دانشگاهی و پژوهش خودبرآمده اند. اگر كشورهای درحال توسعه به عنوان یك راه حل دیگر قصد دارند كه خود دانشهای علمی و فنی ضروری جهت توسعه اقتصادی را بدون بهره گیری از دانشهای موجود كه نتیجه تحقیقات پژوهشگران و اندیشمندان جهان است كسب كنند، این نه تنها عملی بس مشكل است، بلكه باعث اتلاف غیرمنطقی نیروها می شود. به علاوه دستیابی به چنین راه حلی در مدت زمانی كه كشورهای كم رشد جهت رسیدن به توسعه اقتصادی درنظر گرفته اند امكان پذیرنیست(اسلامی،1378). اگر چنین تفكری در جهان مقبولیت یابد، پیشرفت فنی تمام كشورهای جهان ازجمله كشورهای صنعتی مختل خواهد شد. اگر تمام ملت ها در جریان انتقال تکنولوژی از پیشرفت های تکنولوژیکی بهره مند شوند اولا شکاف بین غنی و فقیر کمتر خواهد شد ثانیا تمام ملت ها اهم از غنی و فقر کارایی بیشتر را خواهند آموخت و در نتیجه در دنیای صنعتی منابع کمتر هدر خواهد رفت. استفاده بهتر از منابع ترقی سریع صنعتی پیامدهای محتمل انتقال تکنولوژی موفقیت آمیزی باشند.
انتقال موفق تكنولوژی نیاز به شناخت اهداف صنعت، منابع تكنولوژی، نحوه ابداع و نحوه انتقال، روشهای انتقال، فاكتورهای تاثیرگذار، نحوه جذب و نحوه توسعه آن دارد و هریك از آن شناختها متكی به تخصص ویژه خود است. بدون استفاده از كارشناسان انتقال تكنولوژی و اصول مدیریت تكنولوژی، معمولاً عمل انتقال یا اصولاً صورت نمی‌گیرد و یا انتقال تكنولوژی مربوطه بصورت ناقص و نیم‌بند انجام می شود. برای کاستن فاصله تکنولوژی بین کشورهای پیشرفته و کشورهای درحال توسعه انتقال تکنولوژی بهترین گزینه است. برای این کار بایستی به عناصر تشکیل دهنده تکنولوژی توجه كرد. با توجه به اهمیت انتقال تکنولوژی این پژوهش به دنبال پاسخ این سوال است که چگونه تکنولوژی انتقال می یابد؟
اهمیت و ضرورت
با نگاهی به انتقال تکنولوژ ی های انجام شده در ایران در طول سالیان گذشته، مشاهده می شود که فرآیند انتقال تکنولوژی به شکلی بسیار ناقص انجام می پذیرد. گاه متقاضیان تکنولوژی شناخت دقیق و درستی از آنچه می خواهند، ندارند و نیاز حقیقی و واقعی خود را نمی دانند، گاه به دنبال ایده آل هایشان حرکت می کنند یا تکنولوژ یهایی را می جویند که هنوز اختراع نشد ه اند یا بالعکس به تکنولوژ ی هایی دلخوش می کنند که عمر آنان به پایان رسیده و توجیه اقتصادی ندارند. در مرحله بعد، به جای انتخاب تکنولوژی مناسب، به دنبال گرانترین و مدرنترین تکنولوژیها می گردند که امکان جذب یا حتی کسب آن بسیار کم است. مهمترین بخش انتقال تکنولوژی، جذب و بومی سازی و نوآوری آن است که باید مورد تحلیل علمی و عمیق قرار گیردسطح تكنولوژیک كشورهای پیشرفته و جهان سوم فاصله محسوسی دارد. برای كاستن این فاصله، انتقال تكنولوژی یك لازمه انكارناپذیر است. انتقال تكنولوژی با رو شهای مختلف امكا ن پذیر است، عوامل مهم تعیین کننده روش انتقال تکنولوژی به مقدار زیادی شامل ترکیبی از تمایل انتقال دهنده تکنولوژی جهت عرضه تکنولوژی و دانش فنی و همچنین توانایی دریافت کننده تکنولوژی جهت کسب و جذب تکنولوژی است. در این بین، داشتن معیار و تعریفی که نشا ن دهنده انتقال اثربخش تکنولوژی باشد، بسیار مهم و حیاتی می باشد. چه بسا هم انتقا ل دهنده تکنولوژی و هم گیرنده تکنولوژی نیت و قصد انتقال تکنولوژی به بهترین شکل ممکن را داشته باشند، ولی در عمل ممکن است روش انتقال تکنولوژی طوری انجام شودکه نتواند نتایج در نظر گرفته شده را برآورده سازد، در نتیجه در مرحله اکتساب تکنولوژی، دقت و کارکارشناسی در انتخاب بهترین روش انتقال تکنولوژی لازم و ضروری می باشد. موضوع دیگر انطباق و جذب تکنولوژی انتقال یافته است که باید آن تکنولوژی با شرایط و مشخصات محیطی گیرنده آن تطبیق داده شود و در نهایت مرحله نهایی که توسعه و انتشار تکنولوژی است، نیازمند عزم و همت جمعی و خودباوری ملی و البته ایجاد زیر ساختهای لازمه از طرف دولت می باشد. در دنیای امروز رابطه ای مستقیم بین توسعه تكنولوژی و پیشرفت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یك كشور برقرار است. بطوری كه می توان گفت تكنولوژی عاملی اساسی برای ایجاد ثروت، توانایی و دانایی كشورهاست و وسیله ای قدرتمند در توسعه ملی تلقی می شود. بدین جهت است كه در سطح بین المللی، جنگ اقتصادی تكنولوژیك جانشین جنگهای نظامی شده است. بنابراین اتخاذ استراتژی‌های توسعه تكنولوژی در بخشهای مختلف اقتصاد هر كشور جزء ضروریات بازسازی و توسعه اقتصادی آن كشور بوده و بدون آن دستیابی به اهدافی چون خودكفایی اقتصادی، توسعه ملی و بهبود استانداردهای زندگی غیرممكن است.
تعریف تكنولوژی
تكنولوژی تركیبی است از دو واژة یونانی: تکنو به معنای هر آنچه كه در طبیعت وجود نداشته باشد و لوژی به معنای هر آنچه كه مبتنی بر عقل و منطق باشد. واژة تكنولوژی راهی بس طولانی را در طول تاریخ پیموده، تا امروز بدین شكل در ادبیات مدرن امروزی مطرح گردیده است. در طول تاریخ واژة تكنولوژی را می‌توان به انحاء مختلف در زبان‌های گوناگون مشاهده نمود. در یونان معمولاً به معنای « هنر »، « صنعت » یا « مهارت » ترجمه شده است. ریشة این كلمه در زبان هند و اروپایی احتمالاً به معنای « كارِ چوبی » و یا « نجاری » بوده است. در طول تاریخ با تكیه بر دو رویكرد مختلف به تعریف تكنولوژی پرداخته شده است. این دو رویكرد عبارتند از : 1) درون‌گرایان و 2) برون‌گرایان . تعاریف درون‌گرایان از تكنولوژی، اغلب با تكیه بر معنی و مفهوم مهندسی آن بوده است، یعنی ساختن مصنوعات و استفاده كردن از آنها. برای مثال كرانزبرگ و پورسل تكنولوژی را چنین تعریف می‌كند : « تلاش انسان برای مواجه شدن با محیط فیزیكی و سعی برای رام كردن یا كنترل كردن محیط بوسیلة ابتكار و نبوغ خود در استفاده نمودن از تمامی منابع در دسترس(علی احمدی و توکلی،1379).
از سوی دیگر تعاریف ارائه شده توسط بیرونی‌گرایان از تكنولوژی، بر پایة اثراتی بوده كه بر روی نهادهای اجتماعی نهاده است. از این‌رو اغلب صاحب‌نظران این دیدگاه را دانشمندان علوم اجتماعی تشكیل می‌دهند. برای مثال سینگر تكنولوژی را چنین تعریف می‌مند : « اینكه هر چیز به‌طور معمول چگونه انجام می‌شود یا ایجاد می‌شود و اینكه چقدر انجام می‌شود یا ایجاد می‌شود به هر حال میان تکنو یونانی و تكنولوژی امروزی تفاوتی بسیار وجود دارد. امروزه نیز تعاریف بسیاری از تكنولوژی ارائه می‌گردد. این تعاریف معمولاً تلفیقی از هر دو دیدگاه مهندسی و اجتماعی هستند. برخی از این تعاریف عبارتند از :
v تكنولوژی عبارت است از ارزش بهسازی، برخورداری از دانش ایجاد كنندة بهبود و ارزش نهفته در محصولات و خدماتی كه در بر دارندة مجموعه‌ای از دانش هستند.
v تكنولوژی روش انجام كار و ابزاری است كه توسط آن به اهداف خود نائل می‌شویم. تكنولوژی كاربرد عملی دانش و ابزاری جهت كمك به تلاش انسان است
v تكنولوژی معلوماتی است كه روش انجام كارها را به ما می‌آموزد
v مجموعه‌ای متشكل از اطلاعات، ابزارها و تكنیك‌هایی كه از علم و تجربة عملی نشأت گرفته‌اند و در توسعه، طراحی، تولید و به‌كارگیری محصولات، فرآیندها، سیستم‌ها و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرند
مبانی نظری
مفهوم انتقال تكنولوژی
تكنولوژی به منزله تمامی دانشها، محصولات، فرآیندها، ابزارها، روشها، و سیستم‌هایی است كه در خلق كالاها یا ارائه خدمات مورداستفاده قرار می‌گیرد. یكی از زمینه‌های اعمال مدیریت تكنولوژی كه مستلزم جامع نگری و درونگری است، انتقال تكنولوژی است. امروزه، صنعتی شدن بطور عمیقی به انتقال تكنولوژی وابسته است
انتقال تكنولوژی عبارت است از بكارگیری و استفاده از تكنولوژی در مكانی بجز مكان اولیه ایجاد و خلق آن. به‌عبارتی دیگر فرایندی كه باعث جریان یافتن تكنولوژی از منبع به دریافت كننده آن می‌شود، انتقال تكنولوژی نامیده می شود.
انتقال تكنولوژی فرایند پیچیده و دشواری است. خرید و انتقال تكنولوژی بدون مطالعه و بررسی لازم، نه تنها مفید نخواهد بود، بلكه ممكن است علاوه بر هدر رفتن سرمایه و زمان، به تضعیف تكنولوژی ملی هم بیانجامد. نگاه به انتقال باید به‌عنوان فرایندی باشد كه از طریق آن تكنولوژی وارداتی به گونه‌ای كسب شود كه نه تنها برای تولید محصول به‌كار گرفته شود، بلكه زمینه‌ای برای خلق تكنولوژی جدید باشد. انتقال فناوری به دوگونه صورت می‌گیرد: انتقال عمودی و انتقال افقی. در انتقال عمودی یا انتقال تحقیق و توسعه، اطلاعات فنی و یافته های تحقیقات كاربردی به مرحله توسعه و طراحی مهندسی انتقال می‌یابد و سپس با تجاری شدن تكنولوژی به فرایند تولید وارد می شود. در انتقال افقی، تكنولوژی از یك سطح توانمندی در یك كشور به همان سطح توانمندی در محل دیگری منتقل می‌شود. در این حالت هرچه سطح گیرنده تكنولوژی بالاتر باشد هزینه انتقال تكنولوژی كاهش می یابد و جذب آن به صورت موثرتری انجام می شود. در جدول ماهیت و مفهوم انتقال تكنولوژی در هر سطح وهزینه آن در مقایسه با سطوح دیگر مشخص شده است.
فرایند انتقال تکنولوژی
انتقال تکنولوژی فرایند پیچیده و دشواری است و بدون مطالعه و بررسی لازم نه تنها مفید نیست بلکه ممکن است علاوه بر هدر رفتن سرمایه و زمان، به تضعیف تکنولوژی ملی هم بیانجامد. فرایند انتقال تکنولوژی را می توان به سه بخش عمده تقسیم کرد:
1) انتخاب و کسب تکنولوژی
2) انطباق، کاربرد و جذب تکنولوژی
3) توسعه و انتشار تکنولوژی.
برخی از عوامل تاثیرگذار برنحوه انتقا
- انگیزه، هدف، معیار و سود مورد توافق متقاضی و عرضه كننده تكنولوژی.
- سطح تكنولوژی و قابلیتهای متقاضی در امر انتقال كامل آن.
- استراتژی فروشنده برای فروش تكنولوژی.
- منابع اطلاعاتی موجود وقدرت چانه‌زنی متقاضی.
- سیاست كلی جاری و تكنولوژیكی كشور متقاضی.
برای بیان دقیق مفهوم تکنولوژی باید به جنبه های انسانی و اجتماعی آن دقت داشته باشیم. بسیاری از مردم تکنولوژی را با جنبه فنی آن می شناسند، زیرا این جنبه است که با ماشین ها، فن ها، دانش ها و فعالیت اساسی به کار انداختن اشیا سروکار دارد. واژه ها و کلمات فن یا فنون مناسبات بیشتری برای کاربرد دارد. برخی از تعاریف تکنولوژی بین کاربرد کلمه در مفهوم وسیع و محدود آن در نوسان است . گالبرایت، اقتصاددان امریکایی به معنی «کاربرد سیستماتیک دانش علمی یا دانش منظم دیگر برای امور عملی » تعریف کرده است. تکنولوژی به شکل دیگری نیز بیان شده و آن کاربرد دانش علمی و دانش منظم دیگری برای امور عملی به وسیله سیستم های مطمئنی است که شامل مردم، سازمان ها و اشیای زنده و ماشین ها می شود. چنین تعریفی باعث شده است که علم در درون تکنولوژی جای داده شود.
تحول تکنولوژی
محققان پیدایش چاپ گوتنبرگ در اواسط قرن پانزدهم را سرآغاز تمدن مکتوب که تغییرات اجتماعی را در پی داشت به حساب می آورند، در حالی که اساس این تمدن از قرن ها پیش با پیدایش خط نوشتار ریخته شده بود و در عصر پس از چاپ آن نوشتار دچار تحولی بزرگ شد و نهادآموزشی را از انحصار گروه و قشری خاص در آورد. عمومی شدن نهاد آموزش و همگانی شدن آن، نظام زندگی اجتماع را متحول ساخت و ساختار آموزشی جامعه تکانی جدی خورد و باعث انقلابی در فرهنگ عامه و علوم شد. کشف ساعت در قرون دوازده و سیزده به عنوان نمونه و مظهری از ماشین بوده است. حتی امروز نیز هیچ ماشینی به اندازه آن، همه جاگیر نشده است. کشفیات هویگنس در زمینه پیدایش آونگ و فنر کوک در سال های ۷۵۱ـ۶۵۶ میلادی، انقلابی در کار ساعت سازی به وجود آورد. مراحل مذکور باعث شد که برخی محققان چون «ما مفورد» بیندیشند که ماشین اصلی دوران صنعتی امروز ساعت است و نه بخار. به باور برخی دیگر از پژوهشگران با پیدایش ابزارهای مذکور هنوز انقلاب صنعتی که تحولی عظیم در تکنولوژی به وجود آورده ، آغاز نشده و ظهور دوک نخ ریسی و ماشین بخار جیمزوات بود که طلیعه این انقلاب بزرگ را ظاهر ساخت. در سال های پیش از دهه ۱۷۶۰ میلادی که تحولات صنعتی انگلستان نقطه عطفی را طی می کرد و تغییر کمی تکنولوژیک به کیفی بدل می شدند، سالانه بیش از ده اختراع به ثبت نمی رسید. از آن پس روند اختراعات در جامعه مذکور سیر صعودی به خود گرفت و نوآوری ها در قالب ها و در همه زمینه های زندگی مادی به وقوع پیوست، نیروی بخار ابتدا در نساجی، بعدها در راه آهن و کشتی نفوذ کرد و رقم اختراع را در پایان قرن هجدهم به حدود صد ارتقا داد و جامعه یی صنعتی، دینامیک و پرتحرک و متحول را به نمایش گذارد. حتی در کشاورزی زهکشی ها و امور دام و صنعت ریخته گری ها و مسائل فلزی و خدمات مولد و پیدایش شرکت ها نیز نوآوری هایی به وقوع پیوست. اثرات اجتماعی انقلاب صنعتی بیش از هر تکنیک و تکنولوژی قابل لمس بود. انقلاب صنعتی به جامعه پراکنده خانخانی و زمینداری خاتمه داد و جامعه صنعتی متمرکز امروزی را جانشین کرد. این تمرکز و تجمع انسانی مرهون این انقلاب بود.
.jpg)
مفهوم و انتقال تکنولوژی
انتقال تكنولوژی عبارتست از بكارگیری و استفاده از تكنولوژی در مكانی بجز مكان اولیه ایجاد و خلق آن به عبارتی دیگر فرآیندی كه باعث جریان یافتن تكنولوژی از منبع به دریافت كننده آن می شود، انتقال تكنولوژی نامیده می شود. با طی مراحلی كه یك فناوری وارداتی طی می كند(انتخاب، كسب، تولید محصول، انطباق با بازار داخلی، اعمال تغییرات جزئی و بهبود كاربری و سرانجام صدور به بازار كشورهای در حال توسعه) و میزان تسلط بر این فناوری، یك كشور می تواند ادعای بومی شدن آن فناوری را داشته باشد. شدت تلاشهای بومی و فرایند یادگیری تكنولوژیك در سرعت بخشیدن به روند تسلط و احاطه یافتن بر فناوری وارداتی و بومی نمودن آن نقش دارند.
تجارب كشورهای در حال توسعه بیانگر آن است كه یادگیری تكنولوژیك عموماً از تكنولوژی های بالغ و جا افتاده شروع می شود. مراحل تاریخی یادگیری تكنولوژیك در كشورهایی كه با تأخیر صنعتی مواجه می شوند، از سه مرحله مهندسی، توسعه و تحقیق می گذرد. این روال برعكس روال كشورهای صاحب فناوری است كه به صورت تحقیق، توسعه و مهندسی می باشد.
میزان یادگیری تكنولوژیك وابسته به تواناییهای زیر است :
الف – توانایی های سرمایه گذاری
ب – توانایی های تولید
ج – ساز و كارهای یادگیری (ساختارهایی كه به ارتقاء سطح توانایی های تكنولوژیك كمك می كنند.)
انتقال فناوری تا زمانی كه جذب و بومی نشده است نمی تواند اثرات قابل توجهی در توسعه فناوری داخلی داشته باشد. فرآیند كسب فناوری خارجی زمانی با موفقیت پایان یافته است كه از طریق هضم و جذب آن قابل تولید مجدد باشد. بنابراین انتقال فناوری تنها زمانی مؤثر خواهد بود كه در چارچوب فرآیند و برنامه ای به تولید فناوری مستقل منتهی شود.
كانالهای انتقال تكنولوژی
1- كانالهای رسمی(خرید حق امتیاز، فرانشیز، سرمایه گذاری مشترك، پروژه های كلید در دست، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، كنسرسیوم فنی و پروژه تحقیقاتی مشترك)
2- كانالهای غیر رسمی(خرید تجهیزات و ماشین آلات و قطعات، برگزاری همایش های بین المللی مانند كنفرانس ها وسمینار، برگزاری نمایشگاه های بازرگانی و صنعتی، انتشار كتب و مقالات به صورت فیزیكی و یا به صورت دیجیتال)
لذا صندوق توسعه فناوری های نوین ضمن آشنایی با تكنولوژی های جدید و بهره مندی از تجربیات تیم اجرایی حرفه ای انتقال تكنولوژی و نهاد های همكار از جمله شركت های دانش بنیان و اساتید دانشگاهی و همچنین استفاده از امكانات و ارتباطات بین الملل و ابزارهای قانونی پارك فناوری پردیس ریاست جمهوری(شامل قوانین مناطق آزاد در خصوص روابط كار، معافیتهای مالیاتی و عوارض، سرمایه گذاری خارجی و مبادلات مالی بین المللی)از طریق طراحی و اجرای مدل ها و روش های مختلف انتقال تكنولوژی، اقدام به مطالعه، طراحی و شبیه سازی و تدوین دانش فنی انتقال تكنولوژی های جدید می نماید(اسلامی،1378).
عوامل موفقیت انتقال تكنولوژی به كشورهای درحال توسعه
به طوركلی كشورهای درحال توسعه می توانند درسهای پرارزشی از تجربه موفقیت آمیز بعضی از كشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده بخصوص كشورهای واقع درشرق آسیا و آمریكای لاتین درامر توسعه تكنولوژی و صنعتی بگیرند. تجربه موفقیت آمیزاین كشورها نشان داده است كه فراگیری و انتقال گسترده تكنولوژیهای مناسب و مدرن به این كشورها، آنها را قادر می سازد تا بر بهره وری خود بیفزایند و درنتیجه به توسعه سریع صنعتی این كشورها منجر شده است. بعنوان مثال، كشورهایی نظیر كره جنوبی، تایوان، برزیل و مكزیك بیشتر ازطریق واردات و انتقال تكنولوژی خارجی به عنوان كشورهای تازه صنعتی شده در شرق آسیا و آمریكای لاتین مطرح شوند. بطوركلی عوامل موقعیت این كشورها را می توان به دوعامل درونی و بیرونی تقسیم كرد. در درون این كشورها، عزم ملی برای توسعه تكنولوژی سرلوحه همه برنامه ریزیها و اقدامات قرارگرفته و كلیه بسترها و ساختارهای لازم برای تحقق این امر آماده شده است. در بیرون نیز، به دلیل اشباع شدن فضای سرمایه گذاری در كشورهای پیشرفته، سرمایه گذاران غربی و شركتهای بین المللی به همكاری مشترك و سرمایه گذاری در این كشورها راغب بوده‌اند. اگرچه این كشورها را می توان بخاطر برخی خصوصیات و شاخصهای كلان اقتصادی نظیر درآمد سرانه، حجم اقتصادی ، منابع اولیه و روند صنعتی شدنشان از دیگر كشورها متمایز كرد، با وجود این بررسی عوامل موفقیت آنها می تواند برای كشورهای دیگری كه درصدد پیروی از الگوی توسعه صنعتی مشابه آنها هستند، بسیار مفید باشد. بعضی با مدیریت كارا و موثر، همكاری نزدیك بین مراكز تحقیقاتی و صنایع، توجه به فعالیتهای تحقیق و توسعه و حمایت موثر دولت، می توان درصد احتمال شكست در انتقال فناوری را به حداقل رساند.
ازمهمترین عوامل موثر در انتقال موفقیت آمیز تكنولوژی كشورهای تازه صنعتی شده ،عبارتند از:
* مدیریت كارا و موثر.
* همكاری نزدیك بین مراكز تحقیقاتی و صنایع.
* توجه به فعالیتهای تحقیق وتوسعه.
* دردسترس بودن بازار كافی.
* قابلیت و ظرفیت جذب كشور گیرنده تكنولوژی.
* حمایت موثر دولت.
* تمایل انتقال دهنده و گیرنده تكنولوژی .
* سیاست توسعه صادرات.
نتیجه گیری
انتقال تکنولوژی مقوله ای مهم و اساسی در ارتقای سطح تکنولوژی یک کشور و درنهایت حرکت به سمت توسعه پایدار است. البته این امرمستلزم توجه به مراکز تحقیقاتی و حمایتهای اقتصادی و سیاسی از این‌گونه فعالیتها است. عوامل مهم تعیین کننده روش انتقال تکنولوژی به مقدار بسیاری شامل ترکیبی از تمایل انتقال دهندة تکنولوژی جهت عرضه تکنولوژی و دانش فنی و همچنین توانایی دریافت کنندة تکنولوژی جهت کسب و جذب تکنولوژی است. اهمیت انتخاب روشهای انتقال تکنولوژی بسیاری از کشورهای در حال توسعه را بر آن داشت که انواع مختلف روشهای اکتساب تکنولوژی را جهت انتخاب مناسبترین آنها آزمایش كنند.
با توجه به رشد سریع تكنولوژیهای نو و اهمیت آنها از لحاظ تأْمین امنیت ملی، رفاه عمومی و رشد اقتصادی، غفلت از آنها ممكن است ما را از قافلة تكنولوژی دور كند. بنابراین باید در جستجوی راههایی بود كه دستیابی به این تكنولوژیها را به سریعترین وجه، ممكن سازد.
