آموزش ویراستار کتاب و مطبوعات
ویراستاری چیست؟
ویراستاری ، فرایند انتخاب و آماده کردن رسانه های شنیداری، بصری و نوشتاری است که برای انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرند. فرایند ویراستاری ممکن است شامل فعالیت هایی مانند تصحیح، خلاصه بندی و سازماندهی و دیگر اصلاحاتی باشد که با هدف ارائه یک کار کامل، منسجم و صحیح انجام می شوند. فرایند ویراستاری، با ایده مولف برای ویراستاری شروع شده و با همکاری بین مولف و ویراستار ادامه پیدا می کند. این چنین ویراستاری ، مستلزم مهارت های خلاقانه، روابط انسانی و مجموعه دقیقی از روش ها است.
خرید دوره ویراستار کتاب و مطبوعات
تاریخچه ویراستاری
موضوعات چاپ و نشر در گذشتههاي دور، يعني زمان پيش از قاجار، هنوز به صورت جدي شكل نگرفته بود. در اين دوره، كتابها بيشتر به صورت دست نویس بودند. با توجه به برخي از اسناد موجود، در گذشته افرادي به نام منشي وجود داشتند که نسخه خطي را براي مؤلف ميخواندند و سپس مولف آن را تصحيح ميكردد.
بنابراین، نسخهاي كه با نظر مؤلف تصحیح و آماده ميشد، اعتبار بيشتري داشت. همچنين در اين دوره، افرادي با عنوان "محبر "وجود داشتند كه نوشتههاي ديگران را آراسته و منظم می کردند. تحبير به معناي آراستن و نيكو نوشتن است. موضوعات مورد بحث این مقاله شامل ویراستاری چیست، ویراستار یعنی چه، آموزش ویراستاری کتاب و مطبوعات، مدرک ویراستاری کتاب و مطبوعات، اصول ویراستاری و آموزش ویراستاری است.
ویراستار یعنی چه؟
هنگامی که افراد مختلف اسم " ویراستار " را می شنوند، تصور می کنند که ویراستار، فقط املا کلمات را چک کرده و در مورد دستور زبان نیز بسیار سخت گیراست. با اینکه این حرف صحیح است اما وظایف ویراستار چیزی فراتر از این است و او به همراه همکارانش باید پیش از چاپ کتاب، تصمیمات مهم زیادی بگیرند.
ویراستار، یک خواننده انتقادی و دوستدار کلمات و الفاظ است. ویراستارها معمولا، ابتدا دست نوشته ها را بررسی و اصلاح کرده و مطالبی را به آن اضافه می کنند تا متن برای چاپ ، آماده شود. در واقع، ویراستار، رابط بین نویسنده و شنونده است و باید برای رضایت دو طرف، نظر هر دو طرف را تامین کند. نام دیگر ویرستار، ویرایشگر است.
انواع ویراستاری
معمولا ویراستارها باید به توجه متن کتاب و سند و نوع مخاطب شان ، ویراستاری را انجام دهند. انواع مختلف ویراستاری شامل:
1- ویراستاری حقیقی: این نوع از ویرایش، کامل ترین نوع ویرایش محسوب می شود. در این ویرایش، سند به طور کامل بررسی شده و مشکلات ساختار، انسجام ، سازماندهی و ربط منطقی سند برطرف شده و بخش هایی از متن هم به طور کامل بازنویسی می شود.
2- ویراستاری کپی: در این نوع از ویرایش، ویراستار مشکلات دستوری ، سبکی ، تکرارها ، واژه های نادرست و اصطلاحات را تصحیح میکند.
3- متناسب سازی: این نوع از ویرایش، ساده ترین و راحت ترین نوع ویرایش است که اشتباهات جزئی را تصحیح می کند. این اشتباهات عبارتند از :
- اشتباهات دستور زبان و سبک
- اشتباهات نشانه گذاری
- اشتباهات املایی و استفاده از کلمه نادرست
4- قالب بندی کردن: ویراستار در این نوع از ویرایش، متن سند را اصلاح می کند تا مطمئن شود که متن، طبق قالب مورد نظر تهیه شده است.
5- اثار / مراجع استناد شده : در این نوع خاص از ویرایش، ویراستار، استناد آثار قبلی را چک می کند تا اطمینان حاصل شود که هر کدام از استنادهای موجود در متن ، در لیست استنادها نیز وارد شده اند. علاوه بر این ، قالب استناد ها باید مورد بررسی قرر گیرند تا با سبک مورد نظر مطابقت داشته باشد.
6- ویراستاری سبکی: هر ویراستار دارای سبک خاص و شیوه منحصر به فردی است. با این حال، ویراستارها معمولا نظر و سبک مخاطبان را تجزیه و تحلیل کرده و بررسی می کند که کدام سبک ها میتوانند بر مخاطب تاثیر مثبت بگذارد. احتمال دارد که ویرایش سبکی شامل چک کردن یا اصلاح سطح خواندن مخاطب در داستان، تنظیم تن و رسمیت زبان باشد.
آموزش ویراستاری کتاب و مطبوعات
آموزش ویراستاری کتاب و مطبوعات شامل توضیح اهمیت ویراستاری، معرفی شیوه های ویراستاری ، شناسایی انواع اشتباهات و شیوه تصحیح آنها، تشخیص تفاوت بین انواع ویرایش و تطابق متن اصلاح شده با سبک خواننده های مخاطب می شود. در همین راستا، دوره آموزشی مفیدی با عنوان آموزش ویراستار کتاب و مطبوعات از طرف مرکز آموزش مجازی پارس برگزارشده که به همه علاقمندان کمک می کند تا اصول ویرایش را فراگرفته و عملا از آنها برای انواع ویرایش متون مختلف خاص بهره ببرند.
سر فصل های آموزشی این دوره عبارتند از :
فصل اول
- صحافی کتاب های قدیمی
- شناخت اجزای کتاب
- مقدمه متن
- اطلاعات مربوط به شناسنامه کتاب
- صفحات متن کتاب
- صفحات پس از متن
- انواع قطع کتاب و قطع های رایج *در ایران
- صحافی
- مراحل صحافی
فصل دوم
- صفحه آرایی کتاب
- تعیین حروف
- پايه كار يا گريد
- مراحل اصلی صفحه آرایی
فصل سوم
- طراحی و ترسیم کتاب پس از صفحه آرایی
- مراحل لیتوگرافی و ویژگی های آن
- ليتوگرافي
- مراحل مونتاژ
- چاپ
- مراحل صحافی
فصل چهارم
- طراحی و ترسیم سرلوحه ( نقاشی و تذهیب در اول کتاب)
- تعریف لوگو
- کاربرد لوگو
- طراحی لوگو تایپ
- نوشتار و طراحی حروف
- رنگ در انواع سرلوحه
- ویژگی های طراحی حروف فارسی
- اصول مطرح در طراحی قلم
فصل پنجم
- لیتوگرافی
- آماده سازی مجله با همکاری ویراستار
- تعيين حروف مطالب
- ویژگی های گرید مجله
- تفاوت گرید مجله و کتاب
فصل ششم
- صفحه آرایی مجله
- تعریف صفحه آرایی
- اجرای صفحه آرایی مجله
- ویژگی های فهرست مجله
- کاربرد روحیه یک مجله
- کاربرد تصاویر و چگونگی قراردادان آنها در صفحه
فصل هفتم
- صفحه آرایی روزنامه
- وجوه تمایز مجله با روزنامه
- ویژگی های صفحه آرایی روزنامه
- عکس ها و تصاویر
فصل هشتم
- ارائه محصولات و بازاریابی
- مقوله ی بازاریابی
- تحقیقات بازار
- استراتژی بازاریابی
- بازاریابی هدف
- اطلاعاتی در زمینه صفحه آرا
- انواع تبلیغات و صفحه آرایی
مدرک ویراستاری کتاب و مطبوعات
یک ویراستار ،برای دریافت مدرک ویراستاری کتاب و مطبوعات باید دوره های آشنایی با تکنیک های ویرایش پیشرفته، ویرایش برای طیف های مختلف مخاطبان شامل ویرایش اسناد ، نشریات و داستان ، قوانین دستوری ، چگونگی استفاده از استانداردها و راهنماهای سبکی مرسوم، ویرایش آنلاین ، ابزار مدیریت محتوا ، ویژگی های محیط های حرفه ای و استراتژی های خاص برای تعیین بهترین روش ویرایش را بگذرانند.
برای ویراستاری کتاب و مطبوعات نیز مانند پزشکی و علوم مختلف، مدرک (certificate :براساس دوره های آموزشی) و گواهینامه ( :certification بر اساس مهارت آزمایشی) ارائه می شود. دریافت این مدارک و گواهینامه ها به نوعی باعث تمایز شما شده و به دیگران اطمینان میدهد که واقعا به این حوزه تسلط دارید.
علاوه بر این ، یکی دیگر از شیوه های دریافت مدرک تاییده شده و معتبر، شرکت در دوره آموزش ویراستار کتاب و مطبوعات است که توسط مرکز آموزش مجازی پارس ارائه و معرفی شده و همزمان اصول و قواعد ویرایش و اصول آن را آموزش می دهد.
اصول ویراستاری
در نگاه اول، به نظر می رسد که کتابهای فاخر چاپ شده یا مطالب درج شده در مجلات و روزنامه ها نیازی به ویرایش نداشته باشند، اما حتی آنها نیز نیازمند کمی اصلاح و ویرایش هستند. همین موضوع موجب شده تا هر نویسنده، برای ویرایش کتاب خود از یک ویراستار حرفه ای کمک بگیرد. بنابرین ، هر ویراستار باید برای ویرایش مطالبی که مسئولیت آنها را به عهده گرفته، از اصول ویراستاری خاصی استفاده کند تا بتواند کتاب و یا مطلب مورد نظر را با کیفیت بهتر از قبل تحویل دهد.
پنج اصل ویراستاری که در اینجا به تفضیل توضیح می دهیم شامل:
1.در نظر گرفتن اولویت ها: هر فردی که دستور زبان کتابی را تصحیح می کند، ویراستار نیست. ویراستار، به خواندن انتقادی مطالب علاقمند بوده و برنامه اش انعطاف پذیر است و الویت ها را در نظر می گیرد.
2.حذف تقلیدهای علمی: گاهی، ویراستارهای تجربی ، تحصیلاتی در زمینه ادبیات ندارند و شاید تصور کنند که این موضوع مانع پیشرفت آنهاست . در حالی که ، تحصیلات یک مزیت محسوب شده اما نشان دهنده برتری نیست. علاوه بر این ، هر دو نوع ویراستار سبک مخصوص به خود دارند و نیازی نیست که یکی ، سبک علمی دیگری را تقلید کند.
3.دوست داشتن کتاب: نقطه اشتراک نویسنده و ویراستار این است که هر دو دوستدار کتاب هستند. هنگامی که ویراستار شروع به خواندن کتاب می کند، در واقع با سبک های مختلف آشنا شده و میتواند با زمینه ها و بخش هایی که به اصلاح و ویرایش نیاز دارند، آشنا شود.
4.کمک گرفتن از دیگران: در صورتی که ویراستارها از ویراستارهای مدرن و جدید کمک بگیرند، میتوانند شاهکارهایی خلق کنند که گاهی قابل مقایسه با اصل اثر نیست.
5.چگونگی یافتن ویراستار کتاب: مولفان باید با توجه به نوع اثر به دنبال ویراستاری باشند که نه تنها شریک و همرا هشان باشد ، بلکه در زمینه بهتر نوشتن نیز راهنما و هدایت گر باشد.
آموزش ویراستاری
در آموزش ویراستاری، جنبه های مختلف نقش ویراستار با تاکید و تمرکز بر نشر کتاب بیان می شود. این آموزش برای افرادی در نظر گرفته شده که به یادگیری اصول توسعه و بهبود آثار نوشتاری ، تصویر و فیلم علاقمند هستند. دوره های خاص این آموزش شامل خواندن انتقادی، تحقیق ، ارتباطات، روزنامه نگاری، دستکاری عکس، طراحی وب سایت، طراحی گرافیک و رسانه دیجیتال است . این دوره ها، پایه و اساس روند ها و جنبه هایی تکنیکی حوزه ویراستاری را در اختیار دانشجویان و علاقمندان میگذارد.