مقاله مدیریت MBA

آشنایی با رشته مدیریت MBA 
تجارب موجود در فرآیند توسعه اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته و نوپای صنعتی نشان می‌دهد که توان مدیریت یکی از اهرم‌های قوی و محرک‌های اصلی توسعه است‌. توسعه کشور و ارتقاء استاندارد زندگی در آن مستلزم بهبود و ارتقاء مدیریت در سازمان‌های اقتصادی و اجتماعی است. با بهبود مدیریت است که می‌توان بهره‌وری را افزایش داد و از ظرفیت‌ها و امکانات موجود، کالا و خدمات بیشتری را تولید نمود و ظرفیت‌های زیادتری را بوجود آورد.
بهبود مدیریت نیز مستلزم آگاهی و تسلط به دانش مدیریت است. امروزه مدیریت به عنوان یکی از شاخه‌های معرفت بشری پیشرفت زیادی نموده است و آموزش و تحقیق در زمینه آن گسترش فراوانی یافته است. با توجه به اهمیت دانش مدیریت در رشد و ارتقاء سازمان‌ها و جوامع، نظام‌های عالی کشورها آموزش و تحقیق در حوزه مدیریت را از نظر کیفی و کمی به سرعت توسعه داده‌اند. نیاز به تقویت و تجهیز کادر مدیریت بخصوص در سطح اجرایی، در کشور ما نیز به خوبی احساس شده است. کشور ما اکنون نیازمند مدیرانی است که بتوانند با بهره‌گیری از آخرین دستاوردهای دانش مدیریت و تجارب کشورهای صنعتی و نیز در نظر گرفتن شرایط بومی، وظایف خویش را در رهبری و مدیریت به ویژه در زمینه‌های برنامه‌ریزی، سازماندهی، هماهنگی و کنترل، مدیریت منابع انسانی و بالاخره نوآوری و تحول، به نحوی موثرتر از گذشته انجام داده و راه را برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هموار کنند‌.
یکی از زمینه‌های بارز توسعه و آموزش مدیریت ایجاد رشته کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی و MBA در کشورهای مختلف جهان است. این رشته به سرعت نخست در آمریکا و کشورهای صنعتی و سپس در کشورهای در حال توسعه موفق، گسترش یافته است.
دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی (EMBA) یا Executive Master of Business Administration به منظور ‌پرورش مدیران کارآمد جهت اداره سازمان‌های اقتصادی- اجتماعی، تولیدی و خدماتی طراحی شده است.

فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی و مخصوصاً فارغ‌التحصیلان دوره‌های فنی و مهندسی وارد این دوره شده و در یک آموزش فشرده و پرکار به فراگیری دانش و فنون مدیریت می‌پردازند.
ترکیب دانش تخصصی دوره کارشناسی و آگاهی به دانش و فنون مدیریت کارشناسی ارشد، از فارغ‌التحصیلان این دوره مدیران کارآمد و موثری می‌سازد که در افزایش کارآیی و رشد سازمان‌های اقتصادی- اجتماعی تأثیر بسزایی دارند. به خاطر کسب همین توانایی‌هاست که در 3 دهه اخیر دوره‌های MBA در کشورهای مختلف جهان بسرعت گسترش یافته و تنها در کشور آمریکا حدود 700 موسسه آموزش عالی دوره MBA ارائه می‌دهند.
به طور خلاصه هدف این دوره پرورش افرادی است که قادر باشند در زمینه‌های ذیل انجام وظیفه نمایند:
1) اداره و راهبری موثر و کارآمد سازمان یا یک بخش تخصصی از آن نظیر بخش‌های تولیدی، بازاریابی و فروش، اطلاعات و مالی.
2) ارائه خدمات مشاوره‌ای و مطالعاتی در زمینه‌های مزبور به مدیران سازمان‌های اقتصادی و اجتماعی.
3) کارآفرینی با ایجاد فعالیت‌‌های جدید در درون سازمان و یا ایجاد سازمان‌‌های جدید.
4) فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی، ارائه سمینارها و برگزاری دوره‌های آموزشی در سازمان‌های دولتی و خصوصی و ..

تاریخچه مدیریت MBA 
MBA در خارج از کشور قدمتی حدودا" 80 ساله دارد و به نظر می رسد که در Wharton Business School وابسته به دانشگاه پنسیلوانیا متولد شده باشد. گسترش سریع این رشته در سالهای دهه 60و 70 میلادی منجر به این شد که در ایران نیز در دهه 70 میلادی مرکزی تحت عنوان ICMS و با همکاری دانشگاه هاروارد راه اندازی شود که متاسفانه بعد از انقلاب مورد بی توجهی قرار گرفت و منحل گردید. این مرکز علی رغم اینکه تنها دو دوره فارغ التحصیل ارائه کرد لیکن نوستالژی ناشی از آن هنوز در اذهان بخشهای مدیریتی برجسته کشور باقی است. دومین گام در این راستا توسط سازمان مدیریت صنعتی برداشته شد که در اواخر دهه 60 شمسی اقدام به راه اندازی دوره مدیریت اجرایی Executive MBA نمود لیکن به دلیل عدم تبلیغات مناسب و نیز شرایط دشوار ورود جای چندانی در میان فارغ التحصیلان جدید باز نکرد. سرانجام در اول دهه 80 شمسی دانشگاه صنعتی شریف به اتکای وجهه منحصر به فرد خود اقدام به راه اندازی این رشته با توجه به نیاز شدید کشور نمود. علی رغم این تلاشها، هنوز تا رسیدن به کشورهای توسعه یافته و حتی بسیاری از کشورهای در حال توسعه راه درازی در پیش رو داریم. در حالی که MBA امروزه یکی از معیارهای رشد کشورها محسوب می شود، در سنگاپور با 4 میلیون نفر جمعیت حدود 30 دوره MBA و در آمریکا 700 دوره وجود دارند که در ایران تعداد دوره ها تنها 2دوره(دانشگاه صنعتی شریف و سازمان مدیریت صنعتی) می باشد.

سابقه مدیریت MBA در ایران
رشته تحصیلی MBA در حدود ده سال است که در دانشگاه های ایران تدریس می‌شود و اخیرا نیز با استقبال بسیار خوبی مواجه شده است. MBA مخفف عبارت Master of Business Administrator می‌باشد و دارای گرایش‌های متعددی می‌باشد که دانشجویان در سال دوم تحصیل می‌توانند گرایش مورد نظر خود را برای ادامه تحصیل در این رشته برگزینند. MBA یکی از پرطرفدارترین و پر سودترین رشته های تحصیلی است و برای تحصیل در آن شما با هر مدرک لیسانسی می‌توانید در آزمون‌های مربوطه ثبت نام کنید.

تعریف مدیریت MBA
اگر محبوبیت رشته‌های دانشگاهی در مقطع تحصیلات تكمیلی را در كشورهای پیشرفته بر اساس استقبال عمومی رتبه‌بندی كنیم، در نهایت سه رشته برتر به ترتیب عبارتند از: حقوق، پزشكی و MBA كه رشته MBA در این میان در صدر قرار می‌گیرد.

رشته MBA یا کارشناسی ارشد مدیریت حرفه ای بازرگانی چنانچه از نامش پیداست تنها مدیریت بازرگانی نیست ، از آنجا که در ایران آموزش مدیریت به سه شاخه بازرگانی ، صنعتی و دولتی تقسیم می شود برای اکثر متقاضیان این گمان پیش می آید که MBA تنها در بر گیرنده مباحث مدیریت بازرگانی است و به طور مثال برای مدیریت صنعتی باید به سراغ رشته دیگری رفت در حالی که این تصور کاملا اشتباه است.

MBA مدیریت Business است و Business یعنی کلیه عملیاتی که از تولید تا فروش و خدمات پس از فروش کالا یا خدمات را شامل میشود و به صورت مکرر اتفاق می افتد.

برای رشته MBA حدود 30 گرایش مختلف در کشور های مختلف تعریف شده است. اما چهار گرایش اصلی این رشته که تقریبا در همه دانشگاه ها تدریس می شوند به شرح زیر است:

1- بازاریابی و مدیریت فروش Marketing :

2- مدیریت مالی و مدیریت موسسات مالی : Finance

3- مدیریت تولید و سیستمهای تولید و پروژه Operation :

4- مدیریت منابع انسانی : Human Resources

امروزه حتی MBA با گرایش هایی مانند تجارت الکترونیک و فن آوری اطلاعات نیز ارائه می شود که نشان از انعطاف پذیری بالا و نیاز روز افزون به فارغ التحصیلان این رشته است.

متاسفانه امروزه بسیاری بدون توجه به محتوای MBA آن را با نام مدیریت سازمان می شناسند و تنها به بخش بسیار کوچکی از اهدافی که در این دوره بررسی می شود می پردازند.

هدف گرایش MBA:
هدف این دوره پذیرش فارغ‌التحصیلان دوره‌های كارشناسی در رشته‌های مختلف به خصوص رشته‌های فنی و مهندسی افرادی است كه قادر باشند در زمینه‌های ذیل انجام وظیفه نمایند.
1) اداره و راهبری موثر و كارآمد سازمان با یك بخش تخصصی از آن نظیر بخش‌های تولیدی، بازریابی و فروش اطلاعات
2) ایجاد تحول در یك بخش تخصصی سازمان
3) طراحی، هدایت و رهبری تحول در كل سازمان پس از كسب تجارب عملی در مدیریت
4) كارآفرینی با ایجاد فعالیت‌های جدید در درون سازمان و یا ایجاد سازمانهای جدید
5) ارائه خدمات مشاوره‌ای و مطالعاتی در زمینه‌های مزبور بر مدیران سازمانهای اقتصادی و اجتماعی
افرادی كه در این دوره پذیرفته می‌شوند حداقل دوره كارشناسی را در یكی از رشته‌های دانشگاهی گذرانده و با حوزة تخصصی دوره كارشناسی آشنایی پیدا كرده‌اند. این افراد پس از فرا گرفتن دانش مدیریت و تمرین مهارت‌های مدیریتی در این دوره (مدیریت سازمان) نیروهای ارزنده‌ای خواهد شد كه می‌توانند با تركیب دانش تخصصی و مدیریتی خود در جهت تحقق هدف‌های بالا نقش مهمی در بهبود مدیریت جامعه ایفا نمایند.

معرفی گرایشهای تخصصی مدیریت MBA
•Marketing بازاریابی
•Finance مالی
•IT فناوری اطلاعات
• MIS سیستم‌های اطلاعاتی
•مدیریت مراقبتهای بهداشتی (MBA in Health Care Management)
•بازاریابی (MBA in Marketing)
•ارتباطات (MBA in Communication)
•کارآفرینی (MBA in Entrepreneurship)
• گردشگری (MBA in Hospitality & Tourism)
•مدیریت منابع انسانی (MBA in Human Resources) (HR)
دوره کارشناسی ارشد مدیریت (MBA) یا Master of Business Administration به منظور پرورشی مدیران کارآمد جهت ادارة سازمانهای اقتصادی – اجتماعی، تولیدی و خدماتی طراحی شده است. هدف این دوره پذیرش فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی در رشته‌های مختلف به خصوص رشته‌های فنی و مهندسی افرادی است که قادر باشند در زمینه‌های ذیل انجام وظیفه نمایند.
۱) اداره و راهبری موثر و کارآمد سازمان با یک بخش تخصصی از آن نظیر بخش‌های تولیدی، بازریابی و فروش اطلاعات
۲) ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان
۳) طراحی، هدایت و رهبری تحول در کل سازمان پس از کسب تجارب عملی در مدیریت
۴) کارآفرینی با ایجاد فعالیت‌های جدید در درون سازمان و یا ایجاد سازمانهای جدید
۵) ارائه خدمات مشاوره‌ای و مطالعاتی در زمینه‌های مزبور بر مدیران سازمانهای

زمینه های فعالیت فارغ التحصیلان مدیریت MBA

فارغ التحصیلان این دوره با فراگیری دانش و فنون مدیریت قادر خواهند بود در زمینه های ذیل فعالیت نمایند :

•اداره امور واحدهای ستادی سازمانهای تولیدی و اجتماعی در جهت کمک به مدیران این سازمانها برای اداره مؤثرتر سازمانهای خود

•اداره و راهبری مؤثر و کارآمد یک سازمان یا یک بخش تخصصی از آن نظیر بخش های تولید، تحقیق و توسعه، مالی، فروش، پرسنلی و اطلاعات

•ایجاد تحول در یک بخش تخصصی سازمان با تجدید تشکیلات، رویه ها و شیوه های اداری آن بخش

•کارآفرینی در یک سازمان برای شروع فعالیت های جدید یا ایجاد و اداره سازمانهای جدید

•طراحی تحول در کل یک سازمان و رهبری و هدایت تحولات کلی بعد از کسب تجربیات مدیریتی

با جذب دانش آموختگان رشته های فنی مقطع كارشناسی و با تاكید بر مباحث كمی در مقطع كارشناسی ارشد mba سعی بر آن دارد تا راهكارهایی نو برای تلفیق بازاریابی بین الملل ، تجارت الكترونیك  و روشهای رو به رشد كسب و كار برای ارتقاء سازمان ارائه نماید. مدیریت اجرایی با نگاهی كیفی و با به خدمت گرفتن ابزارهای مالی و اقتصادی، سیستمهای اطلاعات مدیریت و توسعه نوآوری ، سعی برآن دارد تا سازمان را در جهت دستیابی به اهداف خود یاری نماید.
ضرورت و اهمیت:
توسعه كشور و ارتقاء استاندارد زندگی در آن مستلزم بهبود و ارتقاء كیفیت مدیریت در سازمانهای اقتصادی و اجتماعی است. با بهبود مدیریت است كه می‌توان بهره‌وری را افزایش داد و از ظرفیت‌ها و امكانات موجود كالا و خدمات بیشتری را تولید نمود و ظرفیت‌های زیادتری را بوجود آورد.
تركیب دانش تخصصی دوره كارشناسی و آگاهی و تسلط به دانش و فنون مدیریت كارشناسی ارشد، از فارغ‌التحصیلان این دوره مدیران كارآمد و موثری می‌سازد كه در افزایش كارآیی و رشد سازمانهای اقتصادی – اجتماعی تأثیر بسزایی دارند. به خاطر كسب همین توانایی‌هاست كه سه دهه اخیر دوره‌های MBA در كشورهای مختلف جهان به سرعت گسترش یافته و تنها در كشور آمریكا حدود 800 مؤسسه آموزش عالی دوره MBA ارائه می‌دهد.
در حال حاضر این رشته در میان داوطلبان كارشناسی ارشد از محبوبیت و مقبولی خاصی برخوردار است كه هیچ رشته دیگری در مقام سنجش یا مقایسه با آن قرار ندارد. قابل ذكر است كه این رشته یكی از 41 رشته‌ای است كه بر اساس اعلان سازمان سنجش می‌توان آن را به عنوان رشته دوم انتخاب نمود.

ثبت نام در دوره مدیریت MBA