آموزش مدیریت انبارداری
مديريت انبارداری ( Warehousing Management )
تعريف انبار
از آنجا که ممکن است مفهوم انبار براي بسياري از افراد، مفهومي بديهي به نظر برسد در ابتدا بررسي تفاوت ذهنيت عموم مردم از انبار و مفهوم اين واژه در سازمانها خواهيم پرداخت . در اذهان عمومي ، انبارتعريف ساده اي دارد ، انبار مکاني براي نگهداري کالاهاي مورد نياز تا زمان استفاده است ، اما آنچه از تعريف انبار، در مورد نظر است عبارت است ازمکان و فضايي که در آن انواع مختلف کالا، اعم از مواد اوليه ، تجهيزات و محصولات براساس يک سيستم منظم و طبقه بندي شده نگهداري مي شوند و کليه ورود و خروج ها براساس اصول تعريف شده سازمان انجام مي شود و کليه مراحل به ثبت مي رسد .
مديريت انبار بخش مهمي از زنجيره تامين کالا در سازمان ها به شمار مي رود . طراحي يک سيستم بدون خطا، ساختار يافته و کارآمد براي رويه انجام فعاليت هاي انبار مقوله اي بسيار حائز اهميت است .
انواع انبار
انبارها با توجه به فاکتورهاي خاصي تقسيم بندي مي شوند که درادامه به آن اشاره خواهيم کرد :
• انواع انبار از نظر ساختار ظاهري :
- انبارهاي پوشيده و محصور : اين نوع انبارها از چهار طرف ديوار كشي شده و داراي سقف متناسب با كالاها هستند .
- انبارهاي پوشيده (هانگارد) : اين نوع انبارها فاقد ديوارکشي بوده و تنها داراي سقف هستند و معمولا به صورت سوله هاي فلزي هستند.
- انبارهاي روباز :اين نوع انبارها بدون سقف بوده و بوسيله سيم خاردار، فنس ، توري از فضاي اطراف جداسازي شده اند
• انواع انبار از نظر نوع کالاها :
- انبارهاي مواد اوليه: در اين نوع انبارها معمولا انواع مواد اوليه مورد نياز در خط توليد شرکت ها نگهذاري مي شود .
- انبار كالاهاي نيمه ساخته : اين نوع انبار ها مخصوص نگهداري كالاهاي نيمه ساخته هستند و يا کالاهايي که پروسه توليد هستند .
- انبار كالاهاي محصول : اين انبارها مختص نگهدراي كالاهاي ساخته شده توليدي يا كالاهاي خريداري شدهب ه منظور فروش هستند .
- انبار قطعات يدكي يا انبار فني : در اين نوع انبارها قطعات مصرفي تجهيزات کارخانه نگهداري مي شود .
- انبار كانتين انباري است که جهت نگهداري مواد غذايي مورد استفاده قرار مي گيرد . انبارهاي کانتين داراي تجهيزاتي از قبيل تهويه ، يخچال و سردخانه هستند .
• انبارها بر اساس خاصيت كالاها
- انبار مواد قابل اشتعال: اين انبارها دراي تجهيزات خاص به منظور کاهش خطر آنش سوزي هستند ، همچنين داراي شرايط مکاني ويژه هستند و به طور معمول از مراکز مسکوني به دور هستند و داراي تجهيزات مناسب براي مهار آتش در زمان بروز حادثه
- انبار مواد تله
- انبار مواد فاسد شدني: انبارها نيز از نظر مکاني داراي شرايط ويژه هستند تا در صورت بروز فساد در مواد انبار شده منجر به ايجاد آلودگي زيست محيطي نشوند .
• انواع انبار از نظر موقعيت مكاني و عملياتي :
انبارها براساس جايگاه و ماهيت به دسته هاي زير تقسيم مي شوند :
- انبارهاي عمومي
- انبارهاي گمرك و ترانزيت
تعريف مديريت انبارداری
مديريت انبار شامل نظارت برکليه فعاليت‌هاي فردي و گروهي پرسنل انبار به منظور تحويل گرفتن، نگهداري و تحويل دادن هر گونه کالا است ، همچنين شامل طراحي و اجراي برنامه هاي مدرن انبارداری به منظور صرفه جويي در زمان ، انرژي و هزينه ها است .
وظايف مديريت انبار
با توجه به حيطه وسيع مسئوليت هاي مدير انبار درد ادامه به برخي از وظايف عمومي مدير انبار اشاره خواهيم کرد:
- توصيه و ارائه روش هاي انبارداري جديد و اصلاح روش هاي متداول.
- استفاده از روش هاي مقرون به صرفه در عمليات انبار و انبارداري.
- برنامه ريزي و کنترل موجودي کالاها در انبارها .
- نظارت برانجام کليه مراحل انبارداري شامل تحويل گرفتن، نگهداريک کالا و ارسال کالا.
- تعيين دستور العمل هاي بازرسي، بازبيني و بازنگري در موجوديهاي و حفاظت از انبارها.
- ايجاد هماهنگي و برقراري با ساير واحد ها .
- اداره پرسنل انبار.
- نظارت براجراي صحيح عمليات مکان يابي و جانمايي اقلام انبار و تجهيزات انبار.
- هدفمند نمودن شيوه اي طبقه‌بندي موجودي کالاها و نحوه چيدمان کالا ها ، جابجايي و حمل آنها در انبار.
اهميت مديريت انبار
در ادامه به منظور تاکيد هرچه بيشتربر اهميت مديريت انبارداری به برخي از چالش هاي مديريت انبار اشاره خواهيم کرد ، در صورتيکه مديران انبار در مواجه با اين چالش ها موفق شوند در بهبود اوضاع کلي سازمان نقش به سزايي خواهند داشت .
اتوماسيون انبار
داشتن يک سيستم خودکار براي موجودي انبار بسيارضروري است. شرکت هايي که داراي سيستم خودکار نيستند هيچ گاه اطلاعات کامل و جامعي از موجودي انبار خود نخواهند داشت که اين امر موجب دپوي بيش از حد ( انبار شدن بيش از ميزان مورد نياز ) کالا ها و يا مواجه ناگهاني با فقدان موارد مورد نياز مي شود .دپوي بيش از حد کالا مي تواند منجر به ايجاد مشکلاتي مانند کمبود فضا ، هزينه انبارداري بيشتر ، کاهش سرعت حمل و نقل کالاها و افزايش زمان و انرژي مورد نياز شود و از طرف ديگر مواجهه ناگهاني با کمبود محصول موجبات ايجاد استرس در سازمان و نارضايتي مشتريان را به دنبال خواهد داشت . استفاده از سيستم هاي نرم افزاري اتوماسيون انبارداري مي توتند منجر به افزايش سود آورري در سازمان شود .
فهرست قسمت های مختلف انبار
يکي از موارد بسيار حائز اهميت در مقوله انبارداري ، تهيه ليست از قسمت هاي مختلف انبار و ريزکالاهاي انبار شده در هر قسمت به محض ورود کالا به انبار است . اين ليست به صرفه جويي در زمان و انرژي کمک شاياني خواهد کرد .تاخير در فرايند بارگيري منجر به تاخير در فرايند تحويل کالا و منجر به نارضايتي مشتري خواهد شد . بنابراين تهيه فهرستي منظم از قسمت هاي مختلف انبار به همراه ريز کالاهاي موجود در هر قسمت تاثير چشمگيري در افزايش راندمان کاري پرسنل انبار خواهد داشت .
طبقه بندي فضاي انبار
به همان اندازه که تهيه فهرست قسمت هاي مختلف انبار داراي اهميت است ، طبقه بندي انبار نيز از اهميت ويژه اي برخوردار است . طبقه بندي انبار مي تواند منجر به افزايش ظرفيت انبارها شود و به اين نحو موجب صرفه جويي در هزينه ها و افزايش راندمان سازمان شود .
فرآيندهاي اتوماسيون
انبارهايي که فرايندهاي خود را به صورت خودکار اجرا نمي کنند، هنوز از سيستم عبور استفاده مي کنند. سيستم عبور پروسه اي بسيار زمان بر است و همچنين به دليل مراحل زياد احتما ل بروز خطا به ميزان زيادي افزايش خواهد يافت ، تمامي اين مشکلات با استفاده از تکنولوژي بارکد خوان به سادگي حل خواهد شد .
بهينه سازي چيدمان انبارها
در انبارهايي که چيدمان کالاها هنوز به صورت دستي انجام مي شود به در اکثر موارد از مسيرهاي مشترک براي حمل و نقل کالاها استفاده مي شود که به طور مثال منجر به تداخل ورود و خرو ج کالاها خواهد شد و اين مشکل نيز منجر به بروز اشتباهاتي در پروسه حمل و نقل خواهد شد و زمان مورد نياز را به ميزان زياد افزايش خواهد داد .در بسياري موارد حتي با وجود را ه هاي کوتاهتر و مجزا پرسنل از اولين راهي که به ذهنشان مي رسد استفاده خواهند کرد .
دوره هاي آموزشي مديريت انبار
دروه هاي آموزشي مديريت انبارداری دوره هايي مستقل هستند و مباحث اين دوره ها به صورت عمومي و براي کليه علاقه مندان به اين حرفه طراحي شده است . دور هاي آموزشي مديرت انبار داري در بسياري از مراکز معتبر آموزشي از جمله مرکز آموزش مجازي پارس ارائه مي شود و علاقه مندان مي توانند با شرکت در اين دوره هاي آموزشي پس از کسب دانش ، مهارت و توانايي ها ي مورد نياز و اخذ مدرک مديريت انبارداري قابليت هاي شغلي خود را افزايش داده و از مزاياي اين دوره آموزشي بهره مند گردند .
در ادامه به برخي از مهم ترين سرفصل هاي آموزشي مديريت انبارداری اشاره خواهيم کرد :
- آشنايي با مفاهيم اصلي انبارداري
- تاريخچه انبارداري در ايران
- تعريف انبار
- تعريف کالا
- معرفي انبارداري
- جابجايي
- سيستم اطلاعاتي انبار
- آشنايي با روشهاي چيدمان کالا
- تعيين محل قرار دادن كالا ( انبار – قفسه – طبقه – رديف )
- ميزان تقاضا يا مصرف كالا
- محل، موقعيت، شكل ظاهري و نوع ساختمان انبار
- خصوصيات فيزيكي
- خصوصيات كيفي كالا
- چيدن و انبار نمودن كالا
- مراحل انبار داري
- عوامل مؤثر در انتخاب محل انبار
- عوامل تخريب كالا
- انواع وسايل حمل و نقل
- مكان ساخت انبار
- مزايا و معايب سيستم
- معايب نداشتن سيستم انباداري
- مدارك كالا در انبار
- سازمان انبارها
- اهميت انبارها
- انواع انبارها
- انبارداري و انبارش کالا
- انواع موجودي کالا
- دلايل نگهداري موجوديها و انبار کردن آنها
- قابليت ها و مهارت هاي انباردار
- وظايف عمومي مديريت انبار
- اهداف برنامه‌ريزي مديريت انبار
- هزينه هاي انبارداري
- انبار از لحاظ فرم ساختماني
- انواع انبار براساس نوع انبارش
- انواع سند هاي اصلي انبار
- روش هاي نام گذاري کالا ها
- روش هاي کد گذاري کالاها
- مراحل طبقه بندي وکدگذاري موجودي هاي کالا در انبار
- روش کدينگ ويژه
- روش کد گذاري ميله اي
- تعريف مراکز توليدي
- کارتکس کالا
- مديريت انبار با تجزيه و تحليل نمودار ABC
- گردش فيزيکي اقلام انبار
- شرايط نگهداري، انبارش محيطي اقلام در انبار
- نحوه انبارش و نگهداري کالا در انبار
- نقشه جانمايي
- امکان رديابي اسناد
- بارانداز
- راهروهاي دسترسي
- تهويه
- نظم در ثبت اسناد و بايگاني
- استانداردسازي
- موجودي برداري عيني
- خروج كالا
- درخواست خروج كالا
- انتقال كالا از انباري به انبار ديگر
- تعريف لجستيک
- مباحث مرتبط با مديريت لجستيک
- کاربرد مباحث لجستيک در انبارداري
- نکات ايمني در انبارها
- انوع خاموش کننده مورد استفاده جهت اقلام مختلف
- تجهيزات مورد استفاده در انبارها
- ابزارهاي اندازه گيري
- ابزارهاي حمل کالا ي نيرو
- حمل کالا توسط ليفتراک
- مباحث حسابداري در انبار
- کنترل موجودي
- درستي و صحت موجودي انبارها
- روش هاي اجراي کنترل موجودي
- انواع هزينه ها در مديريت موجودي
- هزينه نگهداري
- سفارش يا موجودي در راه
- سطح مورد اعتماد موجودي
- متوسط موجودي يا حد مطلوب موجودي
- هزينه انبارداري به صورت بهينه
- نقطه سفارش
- موجودي اطمينان
- سطح قابل قبول موجودي
- سيستم بازنگري پيوسته موجودي
- تعريف موقعيت موجودي
با توجه به اهميت و فوايد دوره هاي آموزشي مديريت انبارداري گذراندن دوره آموزشي مديريت انبارداري ، به کليه شاغلان در اين حرفه و متقاضيان ورود به بازار کار توصيه مي شود .
