مقاله بانکداری
صندوق و بانک
وجوه نقد عبارتست از وجوه مربوط به واحدهای اقتصادی که بدون هیچ گونه شرط و محدودیت قابل دسترسی است .بانک از آنجا که وجوه نقد معرف قدرت خرید و پرداخت بدهی های یک واحد اقتصادی می باشد از اهمیت ویژه ایی برخوردار است و از مهمترین حسابهای هر موسسه به حساب می آیند . حساب صندوق برای ثبت عملیات دریافت و پرداخت وجه نقد در موسساتی که استفاده از وجوه نقد در آنها امری اجتناب ناپذیر است استفاده می شود که در این موسسات از فردی به نام صندوقدار استفاده می شود .
در دفاتر حسابداری حساب صندوق بر اساس اسناد حسابداری تکمیل می گردد و حساب صندوق به ازای دریافت بدهکار و به ازای پرداخت بستانکار می شود در صورتی که در حساب صندوق اختلاف ناچیزی وجود داشته باشد از حسابی به نام کسر و اضافی موجودی صندوق استفاده می شود . این حساب در صورت اضافه بودن موجودی واقعی بستانکار و در صورت کمبود موجودی واقعی بدهکار می شود و تا پایان سال یا دوره باز و در آخر دوره متناسب با مانه آن ثبت های لازم انجام می شود .
تنخواه گردانبانک
در موسسات تجاری که از حساب بانک به جای صندوق استفاده می شود و برای پرداخت های جزئی موسسه از حسابی به نام تنخواه گردان استفاده می شودر
1) تنخواه گردان ثابت : روشی که در آن مبلغ تنخواه در طی یک دوره مالی ثابت می باشد .بانک
2) تنخواه گردان متغیر : روشی که برای مخارج قابل توجهی در نظر گرفته می شود و مبلغ قابل پیش بینی است .بانک
بانک
امروزه استفاده از سیستم بانکی در موسسات تجاری امری اجتناب ناپذیر است و بیشتر دریافت ها و پرداخت ها از طریق حساب بانک انجام می شود
چک بانک
اگر چه چک رسید انتقال وجه نقد است و همواره باید به روز و دارای موجودی کافی باشد ولی در عمل و عرف تجاری و بازار از آن به منظورهای متفاوت استفاده می شود که نوع استفاده از آن به نظر مدیریت ، نوع و حجم عملیات بستگی دارد . موسسات تجاری به دلیل امتیازات زیاد حساب بانکی وجه نقد خود را در بانک نگه داری می کنند و بانک در قبال دریافت حق الزحمه وظیفه حفاظت از این وجوه نقد را به عهده می گیرد .بانک
از جمله این امتیازات می توان به ایجاد تسهیلات در خریدهای خارجی نام برد که به آن گشایش اعتبارات اسنادی گفته میشود . حساب بانک به ازای هر دریافت بدهکار و به ازای هر برداشت بستانکار خواهد شد به منظور حصول اطمینان از موجودی حساب بانک و تهیه صورت مغایرت اقدامات زیر انجام می گیرد . دریافت صورت حساب از بانک و مقایسه کردن اقلام ستون بدهکار دفتر موسسه و ستون بستانکار صورت حساب و بالعکس تنظیم صورت مغایرت بانکی به دو روش امکان پذیر می باشد :
1) رسیدن از مانده ایی به مانده دیگر
2) روش رسیدن به مانده واقعی
که این روش منطقی تر از روش های قبلی است .بانک
حسابداری خرید و فروش کار در موسسات بازرگانی :
تفاوت اصلی حسابداری در موسسات خدماتی و موسسات بازرگانی نحوه کسب درآمد این موسسات است در موسسات خدماتی درآمد از طریق کارمزد انجام خدمات و حق الزحمه به دست می آید ولی درآمد در موسسات بازرگانی از طریق فروش کالا به دست می آید و برای تعیین سود علاوه بر هزینه های عملیات باید بهای تمام شده کالای فروش رفته از فروش کسر می شود. موسسات بازرگانی به موسساتی گفته می شود که انواع مواد خام محصولات کشاورزی و کالای ساخته شده را خریداری و به مشتریان عرضه میکند .بانک
فروشنده : به شخصی گفته می شود که در عین و مالکیت قانونی کالای مورد معامله را به خریدارانتقال می دهد .بانک
خریدار : شخصی است که قیمت کالای مورد معامله را پرداخت و صاحب آن می شود .بانک
کالای مورد معامله : مالی است که فروشنده آن را به خریدار منتقل و بهای آن را دریافت می کند .بانک
کالا به روشهای متنوعی به فروش می رسد که از انواع آن ی توان به فروش نقدی – نسیه – اقساطی و امانی اشاره کرد . در فروش نقدی مبنای معامله پول نقد ودر فروش نسیه با توافق فروشنده پرداخت بهای کالا به مدتی بعد موکول می شود . در معاملات نسیه ، در عمده فروشی ها برای روشن بودن شرایط معامله از سندی به نام صورت حساب یا سیاهه استفاده میشود . در فاکتور مواردی از جمله شماره فاکتور ، تاریخ معامله ، نام فروشنده ، نام خریدار ، شرایط حمل و نوع و مشخصات کالا ذکر می شود.
در معاملات تجاری گاهی ممکن است به دلایلی بخشی از کالا یا تمام کالا به فروشنده بازگردانده و معامله فسخ شود که در دفاتر از حسابی به نام برگشت از فروش و تخفیفات استفاده می شود. در مواردی که کالا دچار عیب و نقص باشد فروشنده مقداری از قیمت کالا را کاهش داده ، کالای برگشتی برای خریدار برگشت از خرید و برای فروشنده حکم برگشت از فروش را دارد. در صورت سود و زیان موسسات خدماتی سود از تفاضل درآمد و هزینه های یک دوره به دست می آید در صورتی که صورت حساب موسسات بازرگانی از 3 بخش تشکیل می شود .
1- بخش درآمد
2- بخش بهای تمام شده کالای فروش رفته
3- بخش هزینه های عملیاتی
برای ثبت عملیات فروش کالا در موسسات بازرگانی و تولیدی در دفتر کل حسابهای فروش به صورت بستانکار ، برگشت از فروش و تخفیفات بدهکار و حساب تخفیفات نقدی فروش به صورت بدهکار ثبت می شوند.
در موسسات بازرگانی و تولیدی فروش به عنوان درآمد محسوب می شود که حساب فروش یک حساب موقت است که در پایان دوره مالی بسته می شود.برگشت از فروش یا تخفیف هر دو کاهنده فروش بوده و به عنوان کاهش دهنده درآمد به حساب می آیند .
حسابداری بهای تمام شده کالای فروش رفته :
برای عملیات مربوط به خرید معمولا حسابهای زیر در دفترکل نگهداری می شود :
1- حساب خرید
2- حساب برگشت از خرید و تخفیفات
3- حساب تخفیفات نقدی خرید
حساب خرید به بهای تمام شده کالای خریداری شده در طی دوره مالی گفته می شود و فقط برای ثبت بهای کالاهایی که برای فروش خریداری می شود مورد استفاده قرار می گیرد.خرید یک حساب موقت است و در پایان دوره مالی بسته می شود.
صورت حساب سود و زیان طبقه بندی شده :
در صورت حساب سود و زیان طبقه بندی شده ابتدا بهای تمام شده کالای فروش رفته از فروش خالص کسر و سود ناخالص به دست می آید.سپس هزینه های عملیاتی از آن کسر و سود یا زیان خالص به دست می آید.
چرخه حسابداری در موسسات بازرگانی :
تفاوت چرخه حسابداری در موسسات بازرگانی و خدماتی در ثبت های مربوط به اصلاح حساب موجودی کالا و بستن حسابهای موقت می باشد.بانک
اصلاح حسابها :
الف : ثبت حذف مبلغ موجودی کالای اول دوره
ب : ثبت موجودی کالای پایان دوره
بستن حسابهای موقت :
حساب فروش ، برگشت از خرید و تخفیفات و تخفیفات نقدی بدهکار و خلاصه سود و زیان معادل جمع آنها بستانکار میشود.بانک
حساب خرید ، برگشت از فروش و تخفیفات نقدی بستانکار می شوند.بانک
دارایی ثابت :
دارایی ثابت به دو نوع مشهود و غیر مشهود تقسیم می شوند.
دارایی ثابت غیر مشهود به دو نوع استهلاک پذیر و استهلاک ناپذیر تقسیم می شوند.
در محاسبه استهلاک 3 عامل باید در نظر گرفته شود :
1- بهای تمام شده دارایی ثابت
2- عمر مفید
3- ارزش اسقاط
روشهای محاسبه استهلاک :
1- خط مستقیم
2- روش متغیر بودن هزینه ها
3- روش نزولی
4- روش استهلاک بر اساس نظریه های سرمایه گذاری
روش خط مستقیم *
- روش سالهای عمر مفید
- روش درصدی از قیمت تمام شده
روش متغیر بودن هزینه ها*
-روش ساعات کارکرد
-روش میزان تولید
* روش نزولی
-روش مجموع سنوات
-درصدی از ارزش دفتری
خروج دارایی ها :
الف- به دلیل فروش
ب- به دلیل تعویض : دارایی غیر مشابه - دارایی های مشابه
ج- بعلت آتش سوزی و سرقت
روش های ارزیابی موجودی کالا :
برای ارزیابی موجودی کالا چهار روش متداول وجود دارد :
1- روش اولین ادره از اولین وارده fifo
2- روش اولین صادره از آخرین وارده lifo
3- روش میانگین موزون
4- روش شناسایی ویژه
روش اولین صادره از اولین وارده :*
در این روش فرض می شود که گردشهای تمام شده به گونه ای است که قدیمی ترین کالای خریداری شده قبل از سایر کالاها به فروش می رسد و بهای تمام شده کالای فروش رفته از قیمتهای خرد قدیمی محاسبه می شود .
* روش اولین صادره از آخرین وارده :
این روش بالعکس روش fifo می باشد.
* میانگین موزون :
در این روش گردش بهای تمام شده به گونه ای است که کالای فروش رفته ترکیب از قیمت های خرید قدیمی و خریدهای جدید می باشد .بانک
* روش شناسایی ویژه :
در این روش دقیقا مشخص می شود که موجودی کالای پایان دوره از کدام قیمت های خرید می باشد .بانک
روش ثبت موجودی :
برای ثبت حساب موجودی کالا در دفاتر 2 روش وجود دارد :
1- ثبت ادواری
2- ثبت دائمی
ثبت ادواری : در روش ثبت ادواری حساب موجودی کالا در طول دوره مالی گردش ندارد و تا پایان دوره مالی تا قبل از اصلاحات بدون تغییر باقی می ماند.
ثبت دائمی : در این روش موجودی کالا طی دوره مالی با افزایش موجودی و کاهش موجودی بدهکار و بستانکار می شود.
خرید کالا
با خرید کالا موجودی افزایش پیدا می کند و برای افزایش موجودی مبلغ بهای تمام شده کالای خریداری شده بدهکار میشود . بانک
فروش کالا
برای ثبت این رویداد مالی دو ثبت بطور همزمان در دفاتر انجام می شود :
1- شناسایی درآمد حاصل از فروش
2- شناسایی بهای تمام شده کالای فروش رفته