مقاله دبیر خبر کیست ؟
با توجه به رشد روزافزون علم و آموزشهای کوتاه مدت، مرکز توسعه آموزشهای مجازی پارس با هدف بالا بردن سطح علمی و کمک به تحقق این امر مقاله دبیر خبر کیست ؟ را طراحی و در دسترس علاقمندان قرار داده است .
دبیر خبر کیست ؟
روزنامه‌نگارى علم و تجربه است. فراگیرى دانش روزنامه‌نگاری، استعداد و قریحه را بارور مى‌کند و تجربه، خلاقیت مى‌آورد. خبرنگارى که پس از فراگیرى آموزش‌هاى دانشگاهى به‌کار حرفه‌اى مى‌پردازد، در حین کار، تجارب مختلف و در عین حال گرانقدرى را مى‌آموزد و باید سلسله مراتبى را طى کند تا به‌عنوان دبیر یا پس از پختگى و کامل شدن به مقام سردبیرى برسد. ناکامى بزرگى است که ناشری، فرد ناآزموده را به‌عنوان دبیر یا سردبیر روزنامه‌اى برگزیند و از او انتظار داشته باشد که بتواند در رأس هیئت تحریریه مثمر ثمر باشد و از عهده مدیریت روزنامه برآید.
.jpg)
آنچه به‌عنوان ‘ویراستارى و مدیریت اخبار’ مورد بحث است، دقیقاً مربوط به حوزه وظایف مدیر تحریریه یا سردبیر روزنامه است. براى روشن‌تر شدن گفتار، ضرورى است با شناختن سازمان وسایل ارتباط جمعی، جایگاه ویراستار را مشخص کنیم. اما قبل از آن به واژه ‘ویراستار’ و ‘ویراستاری’ باید پرداخت. ‘ویراستن’ معادل ‘پیراستن’ به معناى ‘زینت دادن به کاستن، کم کردن براى خوبى و زیبائى و آراستن’ است.
ویراست + ار = ویراستار
(سوم شخص گذاشته) + علامت فاعلى = فاعل
ویراستار + ى = ویراستارى
ویراستارى + علامت مصدرى = حاصل مصدر
جایگاه ویراستار در سازمان وسایل ارتباط جمعى
سازمان وسایل ارتباط جمعى با توجه به نیاز بشر به کسب اخبار و آگاهى‌هاى روز جهان در حداقل زمان و ارزش‌گذارى خبر در گذر ثانیه‌ها به‌وجود آمده و گسترش یافته است. بدون تشکیلات منظم و سلسله مراتب و تقسیم وظایف، هیچ وسیله ارتباط جمعى نمى‌تواند به‌کار بپردازد و در عرصه رقابت سالم خبرى موفق باشد. در شکل موقعیت دروازه‌بان در فرآیند انتخاب خبر، نمودار یک هیئت تحریریه و شعب وابسته به آن ترسیم شده است، ولى همواره این امکان وجود دارد تا تغییراتى با توجه به نیاز تشکیلاتى در آن به‌وجود آید، اما به‌طور کلى چارچوب و نظام کلى هر تحریریه را چنین ارکانى تشکیل مى‌دهد که در این بخش توجه به جایگاه ‘ویراستار یا سردبیر’ در هیئت تحریریه مدنظر است.
ویراستار (سردبیر) کیست؟
در هر سازمان تحریریه ویراستار به‌عنوان سیاستگذار، کانال پالایش خبر، هماهنگ‌کننده فعالیت تحریریه، انطباق اخبار و مطالب با خط‌مشى روزنامه (یا هر وسیله ارتباط جمعى دیگر)، انتخاب‌کننده اخبار، اولویت‌گذارى خبر در صفحات، انتخاب‌کننده نهائى عکس، طرح و دیکتاتور و اعمال مدیریت در تمامى سرویس‌ها و بخش‌هاى خبرى فنی، حساس‌ترین نقش را دارا است. در بسیارى از تحریریه‌‌ها این نقش و مسئولیت به معاون سردبیر محول مى‌شود، اما ناگفته نماند که ویراستار در سازمان تحریریه به‌عنوان سردبیر سرویس یا در کنار معاون سردبیر به‌عنوان هیئتى از ویراستاران، انجام وظیفه مى‌کند. در نمودار سازمانى موقعیت دروازه‌بان در فرآیند انتخاب خبر، ویراستار در سه جایگاه ذکر شده، آمده است تا جایگاه ویراستار در سازمان تحریریه مشخص شده باشد و این به تشکیلات تحریریه و نیاز آن بستگى دارد.
ویژگى ویراستار (سردبیر)
ویراستار ورزیده و ماهرى که بتواند با عقل و درایت و با استفاده از تکنیک‌هاى حرفه‌اى روزنامه‌نگارى همه امور را تحت تسلط درآورد، دست‌پرورده آموزشى دقیق و حرفه‌اى است که بدون کسب آموزش لازم به احراز چنین مسئولیتى نائل نمى‌آید. چنین شخصى باید در رشته‌هاى مختلفى چون سیاست، اقتصاد، هنر، تاریخ، جغرافى و جامعه‌شناسى مطالعات وسیعى داشته باشد تا بتواند به اعمال مدیریت بپردازد، گزینشگرى خبر کند و هر مطلبى را که به‌صورت مقاله، خبر، گزارش، مصاحبه و… در مقابل او قرار گیرد، مورد رسیدگى و حک و اصلاح قرار دهد. ویراستار نیازمند قضاوت صحیح، کاردانى و کاربری، فهم و ادراک بالائى است و باید واجد معلوماتى باشد که به آن نام ‘آگاهى‌هاى روز’ نهاده‌اند که با مطالعه مداوم وقایع روزانه حاصل مى‌آید.
روزنامه‌نگارى که درصدد نیل به مقام سردبیرى است باید براى پرداختن به مقدمات کار در وهله اول در تیترنویسى سریع و درست، شیوه نگارش و شناخت انواع عکس خبرى مطلوب، عکس‌شناسى و فتوژنالیست، صفحه‌آرائى و شناخت اندازه حروف و موارد فنى و چاپ تبحر داشته باشد و با آگاهى از اصول مدیریت و آشنائى با منش و اخلاق و مهارت یکایک اعضاء تحریریه، میزان قدرت و توانمندى هر یک را در نظر داشته باشد و ذوق و قریحه هریک را در راه صحیح به‌کار گیرد.
وظایف ویراستار (سردبیر)
ویراستار علاوه بر تطبیق فعالیت هیئت تحریریه با مشى روزنامه و نکاتى که پیش از این آمد، دو وظیفه ‘تحریری’ و ‘فنی’ را بر عهده دارد.
۱. ویراستار و وظایف تحریری
۲. ویراستار و وظایف فنی
ویرایش محتوا
ویرایش محتوا به معنى اطمینان از صحت و سقم اطلاعات ارائه شده در اخبار و مطالب مورد ویرایش است. سردبیرى به تشخیص این مهم دست مى‌یابد که معلومات و اطلاعات گسترده‌اى داشته باشد. در برخى اخبار ممکن است چاپ گفته‌اى که به طرز ناصحیح از قول یک مقام مسئول بیان شده، به عواقب وخیمى بیانجامد. تسلط بر رویدادها و احاطه بر گردش کار به ویراستار قدرت تشخیص مى‌دهد تا بتواند واقعى را از غیرواقعى و صحیح را از ناصحیح تمیز دهد. براى ویرایش خبر باید به بازخوانى خبر پرداخت بى آن‌که نسبت به آن پیشداورى کرد، در عین حال این دقت نباید به‌سرعت کار لطمه بزند. ویراستار با بازخوانى خبر به سبک خبر و نحوه نگارش آن پى مى‌برد و چنانچه سبک موردنظر رعایت نشده باشد و نتوان با اصلاحات جزئى خبر را به سبک مورد لزوم تغییر داد، به تهیه‌کننده خبر باز مى‌گرداند.
وظایف دبیران خبر
تحریریهٔ تولید خبر، مکان دریافت خبرهاى داخلى و خارجى و در طول شبانه‌روز فعال است و وظیفه آماده کردن خبر را به‌عهده دارد. در هر نوبت کارى تحریریه، یک سردبیر، چند نفر دبیر خبر و تعداد کارمند خبرى انجام وظیفه مى‌کنند. اخبار تهیه شده از سوى منابع داخلى و خارجی، ابتدا به تحریریهٔ تولید خبر وارد مى‌شود. در واقع خبرها مفصل‌تر تنظیم مى‌شوند تا براى مخاطبان روزنامه‌هاى طرف قرارداد رسانه نیز که از طریق خواندن در جریان خبرها قرار مى‌گیرند قابل استفاده باشد و در عین حال این‌گونه خبرها براى تحریریهٔ خبر رادیو و تلویزیون نیز ارسال مى‌شود.
تحریریهٔ اخبار داخلى
تحریریهٔ اخبار داخلی، کلیه اخبار داخلى ارسال شده از منابع خبرى را دریافت مى‌کند و دبران خبر با نظر سردبیر آنها را براى پخش خبر مطبوعات یا سایر کاربران آماده مى‌کنند. عمده وظایف سردبیرى تحریریه خبر به این شرح است:
۱. تعیین رئوس کلى تنظیمى خبر و فنون خبرى
۲. تشخیص مفید بودن خبرى براى بخش‌هاى خبرى متناسب با منافع ملى
۳. نظارت بر انتخاب تیتر، لید، ساختار، ترکیب و شیرازهٔ خبر
۴. چگونگى جرح و تعدیل خبر و نگارش آن براساس سیاست‌هاى رایج خبرى
۵. تشخیص کمبودهاى خبر و دستور رفع آنها
۶. کنترل نظارت نهائى خبرها پس از آماده کردن آنها از سوى دبیران خبر
۷. تعیین اولویت‌هاى خبرها براساس ارسال به پخش
۸. دسته‌بندى اخبار از لحاظ ساختاری، موضوعى و کاربران آنها
۹. دستور نوشتن اصلاحیه براى اخبارى که غلط مخابره شده‌اند.
وسایل اصلى درون تحریریه خبر، معمولاً شامل فهرستى از شماره تلفن‌ها و اسامى مدیران روابط عمومى و رابط
دبیر خبر کیست ؟
منبع: ویکی پدیا
