مقاله معرفی بورس و ارکان آن
معرفی بورس اوراق بهادار و ارکان بورس :
تاریخچه :
حدود 500 سال پیش در یکی از شهر های بلژیک در مقابل منزل فردی بنام واندر بورس ، صرافان گرد هم آمده و اوراق بهادار داد و ستد میکردند که بتدریج موجب پیدایش این بازار با نام بازار بورس شد. فکر اصلی ایجاد بورس در ایران در سال1315 با ورود کارشناسان هلندی و بلژیکی صورت پذیرفت و پس از طی مراحل مختلف سر انجام در سال1346 بازار بورس تهران به صورت رسمی شکل گرفت .
مزایای سرمایه گذاری در بورس :
1- نبود حد سرمایه مجاز : برای ورود به بازار بورس و سرمایه گذاری امکان آن با هر میزان سرمایه میسر است .
2- قابلیت نقد شوندگی بالا : ورود و خروج به این بازار بسیار آسان است و با ایجاد تجارت الکترونیک ساده تر نیز می شود.
3- بازده بالاتر از سایر منابع موجود در بازار
4- تب گسترش این بازار : به دلیل جهانی بودن بورس ، همواره شرکتها به سمت آن متمایل میشوند و موجب گسترش روز افزون این بازار میگردد.
5- ظرفیت های باز موجود : همواره شرکت خوب و فرصت های استثنایی جهت سرمایه گذاری وجود دارد.
مزایای ورود به بورس برای شرکتها :
شرکتهای پذیرفته شده در بورس صرفاً شرکتهای سهامی عام می باشند که طبق ضوابط و مقررات مصوبه سازمان بورس در این بازار پذیرفته می شوند.
1- استفاده از معافیتهای مالیاتی : شرکتهای پذیرفته شده در بورس در مدت حضور در بازار از حداقل 10% معافیت مالیاتی بهره میبرند.
2- افزایش ساده تر سرمایه : با انتشار اوراق قرضه و سهام ، معمولا سرمایه دار خودش به سمت بازار هدایت می شود و دیگر چانه زنی های شرکای جدید وجود ندارد.
3- انتشار اوراق قرضه : حضور در یک بازار متمرکز باعث بالا بردن سطح سرمایه گذاری در اوراق قرضه می گردد .
4- به روز رسانی ارزش واقعی : همواره ارزش روز شرکت در مبادلات بازار تعیین میگردد و این امر کمک بسیاری در خصوص تصمیم گیری مدیران در اجرای عملیات میکند.
5- کسب وجهه و اعتبار : که باعث شناخته شدن شرکت در بازار میگردد.
انواع بازار : بازار ها از نظر نوع مبادلات و محتوی بر سه بخش کلی تقسیم می شوند:
1- بازار کالا و خدمات : این بازار که در گذشته بسیار مرسوم بوده و شکل اولیه تشکیل بازار توسط انسان که در آن مبادلات بصورت کالا به کالا انجام میشد و سپس با پرداخت مبلغ و ... تغییر یافت.
2- بازار پول : این بازار که در کشور ما بسیار رایج است اغلب توسط بانکهای عامل انجام می شود و هدف آن جمع آوری سرمایه های مردم و کنترل آنها می باشد که تبلیغات زیادی نیز برای آنها انجام می شود.
3- بازار سرمایه : با توجه به شکستهای بازار پول به دلایلی از جمله تورم، سود پایین تر نسبت به بازار و... اغلب سرمایه گذاران نسبت به آن بی میل شده و سرمایه های خود را برای فعالیت در بازار و سرمایه گذاری در شرکتها متمایل نمودند و با قبول ریسک بازار به کسب سود بیشتر روی آوردند.
بازارهای مالی بر اساس مدت زمان :
1- بازار پول : ابزارهایی با سر رسید حداکثر یکسال مبادله میشوند.
2- بازار سرمایه : ابزارهایی با سررسید بیش از یکسال و بلند مدت درآن مبادله می شوند.
تعریف بازار بورس اوراق بهادار :
یک بازار رسمی و متشکل سرمایه با قوانین و نظم خاص جهت معامله سهام و اوراق شرکتها.
سهم چیست ؟
سرمایه هر شرکت به قسمتهای مساوی تقسیم می شود که به هر قسمت یک سهم می گویند.
انواع سهام در شرکتهای سهامی:
1- سهام عادی : سهامی است مورد مبادله قرار گرفته و سهامداران به نسبت خرید آن مالک بخشی از سرمایه شرکت می گردند.
2- سهام ممتاز : سهامی است که مزایای خاصی نسبت به سهام عادی داشته و معمولاً دارای سود تضمین شده می باشد .
انواع بورس : بورس کالا ، بورس فلزات ، بورس کشاورزی ، بورس اوراق بهادار ، بورس اسناد خزانه .
تامین مالی چیست ؟
به بیان ساده یعنی تهیه منابع مالی جهت فعالیتهای شرکت که عمدتاً از طریق فروش اوراق و سهام صورت می پذیرد .
ابزارهای ویژه تامین مالی :
سهام عادی ، سهام ممتاز ، اوراق قرضه ، اوراق مشارکت ، اوراق بهادار قابل تبدیل
اوراق مشارکت یا اوراق قرضه :
اوراقی با سود معین و تضمین شده است که سود آن ممکن است در سررسیدهای چند ماهه پرداخت و یا اصل و سود آنها در تاریخ سررسید یکجا پرداخت شود.
سرمایه گذاری چیست ؟
صرف هزینه ای مشخص با ریسک معین و یا غیر معین به منظور کسب سود در آینده که اغلب با به جریان انداختن سرمایه راکد آغاز می شود .
ریسک نظام مند به چه معناست ؟
ریسکی است که بسته به نوع فعالیت در هر نوع اوراق و سهام وجود دارد. شرکتهایی با :(نوسانات وسیع در فروش ، با بدهی فراوان مالی ، با رشد سریع ، نسبت جاری ضعیف و شرکتهای کوچک) اغلب صدمات بیشتری ازین ریک می بینند .
انواع بازار سهام :
1- بازار اولیه : در این بازار اوراق و سهام شرکتها برای اولین بار مورد مبادله قرار میگیرند.
2- بازار ثانویه : مختص خریداران و فروشنگانی با سهام و اوراق قرضه منتشر شده از قبل است . (بازار بورس اوراق بهادار مهم ترین نهاد بازار ثانویه است)
انواع ارزشها :
1- ارزش دفتری : ارزش ثبت شده در ترازنامه است .
2- ارزش ذاتی : ارزش یک سهم بر حسب نرخ بازده سرمایه گذاری
3- ارزش اسمی : ارزش قانونی یک سهم که معمولاً 100تومان است .
4- ارزش بازار : قیمت خرید و فروش سهام در بازار است.
مولفه های اصلی بورس :
1- تالار بورس : مکانی است که خریداران و فروشنگان در آن جمع شده و به مبادله سهام و اوراق قرضه می پردازند . که دو بخش دارد :
الف : تالار اصلی : در این تالار شرکتهای مطرح که خود را با قوانین تطبیق داده اند حضور دارند.
ب : تالار فرعی : تالار حضور ابتدایی شرکتها در بورس است .
2- کار گزاران بورس : شرکتهای واسطه ای هستند که افراد برای خرید و فروش سهام به آنها مراجعه میکنند .
سرمایه گذاران با توجه به موارد زیر کارگزار خود را انتخاب میکنند:
2-1- حجم سرمایه : فرد باید دقت نماید که آیا سرمایه اش در حدی است که کارگزار برایش معامله کند.
2-2- تعداد مراجعه کنندگان : بدین معنی که آیا کارگزار فرصت و توان رسیدگی و انجام معامله برای همه مشتریان را دارد یا خیر.
2-3- نوع شخصیت خریدار : که از لحاظ حقیقی یا حقوقی و اینکه کارگزار با چه شخصیتی کار میکند ، مد نظر است
2-4- رتبه کارگزار از نظر حجم خرید و فروش : بالا بودن رتبه در حجم معاملات نشان دهنده فعالیت بیشتر و امتیاز مثبت برای کارگزار است.
وظایف کارگزار :
انجام معامله ، اداره حساب سرمایه گذاری اشخاص ، مشاوره و راهنمایی و معرفی شرکت برای پذیرش در بورس
3- خریدار و فروشنده : که می توانند افراد حقیقی و یا حقوقی باشند.
4- فهرست رسمی بورس : متشکل از نام و مشخصات شرکتهایی است که قابلیت معامله شدن در بورس را دارند .
مزایای بورس اوراق بهادار از ابعاد مختلف :
مهمترین هدف بازار سرمایه این است که با ایجاد فضای سالم و قابل اعتماد سرمایه ها و منابع مالی را جهت تامین مالی شرکتهایی که به آن نیاز دارند جذب نماید .
1- بورس اوراق بهادار و اقتصاد
2- بورس از دیدگاه سرمایه گذاران و دارندگان منابع مالی
الف- خرید سهام برای کسب سود و بازده مناسب
ب- قابلیت نقد شوندگی اوراق بهادار
ج- پوشش در مقابل تورم
د- اطمینان از سرمایه گذاری به دلیل شفافیت اطلاعات
ه- اعمال حق رای و مشارکت در اداره امور شرکت
و- احساس مشارکت در امور تولیدی و تجاری
3- بورس از دیدگاه شرکتها و واحدهای اقتصادی صادرکننده اوراق بهادار