مقاله کارشناس فرش

فرشهای ترکمنستان

وطن فرشهای ترکمن ترکستان غربی و ترکستان روسیه است. اولین فرماندار روسی منطقه، متوسط تولید را در اوایل قرن بیستم به شرح زیر براورد کرد:

پلاس:1000 قطعه و نمد: 60000 قطعه و فرش 1500 قطعه جوال ،توبره، خورجین وکپونک مجموعا 7000 قطعه

زنان ترکمن با حفظ طرح و نقش سنتی فرشها و دست بافتهای خود،در واقع از ارزشهای قبیله خود پاسداری می کنند و هر قبیله گل مخصوص خود را دارند گه نشان مخصوص قبیله می باشد.

فرشهای ترکمن معمولا با گره فارسی بافته میشوندو تار معمولا از موی بز یا ابریشم رنگ نشده دولا تاب و راست تاب استفاده میشود و پود به صورت دولا تاب و کم تاب بکار میرود و به ندرت رنگرزی میشود.

از پشم مرغوب بعنوان خامه استفاده میکنند.و تراکم بالا با رجشمار زیاد بین 7000 تا 10000  گره در دسیمتر مربع بافته میشود.

ویژگی های فرش تبریز

• استفاده از نقوش کلیه مناطق باقی
• تلفیق طرحها و نقشها با همدیگر
• نقشهای رایج درتبریز و مناطق شهری بافت بیشتر اسلیمی- شاه عباسی- انواع لچک و ترنج و...
• رنگهای مورد استفاده در فرشهای تبریز عبارتند از: رنگهای طبیعی روناس یا گلی،اسپرک (یا زرد)، قرمزدانه(گلی یا قرمز)
• نوع گره ترکی بافت
• بافتن چهره های غیر مصطلتح صورتی یا تک چهره شخصیت ها یا مجلسی با بهره گیری از میرث گذشته، بزمی و مینیاتوری و گاه کپی از نقاشان برجسته جهان.
• بافت فرشهای رجشمار بالا
• کوتاه بودن طول پرز
• پرداخت بیشتر در فرشها
• دو پود بودن انها
• رنگهای بکار رفته معمولا خام و تند است و...

ویژگی های فرش فارس:

در فارس چهار گونه قالیچه میتوان تشخیص داد که عبارتند از:

1.قالیچه های روستایی :

تک پود استفاده میکنند،از مقاومت متوسط ،با گره فارسی بافته میشود،جنس تار و پود از پشم است...

2. قالیچه های قشقایی:

نقشه های قشقایی به دو دسته تقسیم میشوند:

الف: نقشه ها و نقاره های سنتی:ذهنی بافت ، ساختار هندسی ، اجتناب از قرینه سازی در ترنج ها و حاشیه ها و عدم نظم خاص از خصوصیات این نوع از فرش ها است.

ب: نقشه های استرلیزه : ای نوع نقشه خود به 6 دسته تقسیم میشود:

1.نقش ناظم،2.نقش محرماتی(دو رنگ یا چند رنگ) ، 3.نقش ماهی در هم ، 4.نقش بوته ای ، 5.نقش گیاهی ، 6. نقش افشان

ج:نقشه خاص

3. قالیچه های خمسه: نوع گره فارسی و اغلب ترکی میباشد،تخت بافت میباشد،استفاده از تک پود که جنس تار یا پود از ابریشم یا نخ ویا از موی بز بهره میگیرند.پرزها کوتاه و تا حدی سست است.بزرگترین طول قالیچه 149*210 است

4.ممسنی

ویژگی های فرش کردستان

قالیچه سنه: قالیچه های کردی گرچه در مجموع خشن و دست بافت است ولی قالیچه های سنه از جمله نفیس ترین قالیچه های ایران به شمار میرود، بافت انها تک پود است و از گره ترکی استفاده میشود.و اندازه انها 127*195 و97.5*150 می باشد.

ویژگی های فرش بیجار

از مشخصات فرش بیجار میتوان به پرز بلند و با دوام بودن ان که معمولا رنگهای مورد استفاده در ان تیره است و حواشی اطراف اغلب یه به رنگهای لاکی،سبز،زرد،آبی محدود میشوند.

ویژگی های فرش بختیاری:

جنس تارها از نخ می باشد رنگ پودهای کلفت . نازک ابی روشن بوده و تاب نداده میباشند واز لحاظ بافتی سه نوع میباشند:

1)تخت بافت یک پود زیر و رو،2) نیم لول دو پوده ، 3)لول بافت دو پود

در میان رنگهای بختیاری رنگ زرد رنگ خاص انها مبیاشد.

ویژگی های فرش ساوه:

نوع گره انها فارسی میباشد و رجها 25 گره تا 50 گره میباشد. شیوه بافت لول بافت بوده و دو پوده است ورنگ پود کلفت روشن مثل زرد ویا صورتی و پود نازک هم رنگ پود کلفت که به صورت صاف و یک دست کشیده میشود از نظر ضخامت کم و مقاومت بیشتری دارند.

ویژگی های فرش مراغه:

ترکی بافت ، لول بافت ، دو پوده ، جنس پرز را ابریشم یا ابریشم و کرک تشکیل میدهد ،دارای ضخامت متناسب و رجشمار 20 تا 50 میباشد.

ویژگی های فرش یزد:

رنگهای مورد استفاده در فرش یزد رنگ شیمیایی و گیاهی میباشد،در فرشهای یزدی خبری از گره دو جفتی خبری نیست ، ابعاد قال یزد معمولا متوسط میباشد ،لول بافت بوده و دو پوده است و تار پود ان از نخ میباشد،در رجشمار 20 تا 40 و گره ان در گذشته ترکی بوده ولی الان فارسی است.

ویژگی های فرش اردکان:

رجشمار بین 30 تا 50 اکثرا  ابعاد12 متر ،نوع گره فارسی و ترکی بافت است ،لول بافت بوده و بعد از هر گره یک پود ضخیم و تابیده زده میشود،پشت قالی صاف و یکدست است و...

ویژگی های فرش مهربان:

پشم قالیها مهربان مانند تار و پود نخی انها نامرغوب است،و رنگ انها مصنوعی میباشد،خطوط اغلب شکسته و زاویه دار است، گره ترکی و رجشمار 15 تا 30میباشد.

ویژگی های فرش اردبیل:

روستا بافت و نقوش فرشها یکنواخت و هندسی است،گره ترکی ،لول بافت ،سر نخ ندارد،با دوامومقاوم،

از پشم یا اریشم یا هردو،ضخامت ان متوسط است و رجشمار 20 الی 30 گره.

ویژگی فرش کرمان:

گره فارسی ،دو پود بودن و استفاده از سه پود،ریشه های قال با گره فندقی یا نخودی بسته میشوند

رنگ لاگی 70% سرمه ای 30%  پشمی سیر و روشن 5% فیروزه ای 5 % وبقیه رنگها 5% بکارمیروندلول بافت بوده مقاوم نمیباشند استفاده از رنگ نیلی و پر طاووس مختص فرش کرمان است.

ویژگی های فرش اصفهان و نائین نو نجف اباد وشهرضا:

1.قالیهای شهراصفهان و روستای پیرامون ان،2.قالیهای چار محال بختیاری،3.قالیهای عشایری وایلات لری

ویژگی های عمومی:

فارس بافت، فشرده بودن بافتی،نارک و کم دوام بودن انها،دو پوده و لول بافت،رجشمار 35 تا 80

جنس تارها اکثرا از نخ و ابریشم،شیرازه طبیعی ،قالیهای ارمنی بافت توابع اصفهان با گره ترکی و پرداخت متوسط در ابعاد 3*4 متر

ویژگی های فرش جوشقان:

ترنج لوزی شکل ،رجشمار 15 تا 30 در نوسان ،گره فارسی و دو جفتی،دو پوده و لول بافت،فرشهای میمه از جوشقان نازکتر است در میمه پشتی و خروسک هم بافته میشود.

ویژگی های فرش کاشان:

تولیدات کاشان را میتوان  به دو دسته مجزا تقسیم کرد: 1.تولیدات کاشان و نطنز 2. تولیدات جوشقان

ویژگی های عمومی: استفاده از گره های فارسی و متقارن ،لول بافت،رجشمار قالی های کاشان و روستای اطراف ان 30 الی 40 و قالی های ظریف 50 تا 60 گره،نقشه های کاشان از دو قسمت تشکیل میشوند: افشان ،ترنج و محراب که نقشه اصیل کاشان است.فرش گرد مربع و بیضی در کاشان تولید نمیشود.بافت های کاشان دارای مقاومت بوده و کیفیت خوبی دارد.

ویژگی های فرش مشهد:

اغلب با گره فارسی بافته میشوند و در گذشته با گره ترکی بافته میشد.بیرجند و درخش با گره ترکی بافته میشوند.فرشهای مشهد گاه یک پوده یا دو پوده گاه سه سه پوده بافته میشوند.شیرازه طبیعی میباشد.سرنخ درفشی دارد.ضخیمو پر گوشت است.

ویژگی های فرش سبزوار :

تارها با رنگ کرم و ضخیم تابیده و با رجشمار 20.30.40 در گره و در ابعاد 6 و12 بافته میشوند.گره فارس و ترکی.لول بافت.مقاومت خوبی دارن اما به فرش تبریز نمیرسند.سرنخ درفشی.شیرازه طبیعی.زمینه اغلب لاکی

ویژگی های فرش بیرجند:

رنگها اغلب لاکی کرم و سرمه ای هستند.رنگ نارنجی در نگاره ها در کناره ها رنگهای رقیق تر از نخودی و قرمز روشن است.

طرح های منطقه قائن به سه نوع اصلی میتوان تقسیم کرد:

1: الف)ریزه ماهی ساده، ب)ریزه ماهی پنج متن ، ج) ریزه ماهی لچک و ترنجی

2:طرح های ربعی سعدی

3: طرح های بوته جقه ای

ویژگی های فرش اراک:

گره فارسی و ترکی،لول بافت ،دو پوده ، رجشمار 25 تا 45 گره ،شیرازه طبیعی و کیپ ،پرز از پشم

ویژگی های فرش ساروق:

فشرده بافته میشوند.پرزها خوب پرداخت میگردد،متن سرخ در این ناحیه به کلی ناشناخته بود ،بافت سفت و پرز ها به طول 11 تا 12 میلیمتر، استفاده از دو پود در بافته ها، لول بافت

ویزگی های فرش قم:

گره فارسی ، دو پوده ،لول بافت ،سرنخ ندارد ، رجشمار 40 به بالا ،صاف و یکدست ،مقاومت خوب و ظریف،شیرازه طبیعی و به صورت تعویض،پشت قالی صاف و یکدست است،عدم استفاده از گره های تقلبی

ویزگی های فرش همدان:

گره ترکی بافت خیلی کم فارسی بافت ،یک پوده ،تخت بافت ،جنس تارها از جنس ضخیم ،پرزها اکثرا بلند و در نتیجه پر گوشت ، رجشمار 20 تا 40، استفاده از رنگهای صنعتی و جوهری،پهن بودن بیش از حد حاشیه مادر ، شیرازه طبیعی میباشد.

عیوب فرش:

عیب و نقص عارضه ای است که بر فرش وارد می گردد و ان را از صورت معمولی و تداول خارج می سازد.عیب فرش ممکن است:

1.مختصر باشد که با اقدامات معمولی مثل دار کشی تخته کوب کردن و رفو گری قابل جبران باشد.

2.کلی و اساسی بوده که بر طرف کردن ان مشکل و حتی غیر قابل جبران باشد.

عیوب به طور کلی چهار هنگام به فرش وارد میگردد:1مربوط به وضعیت و مواد اولیه ان.2.مربوط به عملیات چله کشی و دار.3.مربوط به عملیات حمل و نقل و انبارداری.4.مربوط به بهره برداری.

رنگ امیزی و ترکیب رنگها

رنگ امیزی نقشه از عوامل بسیار مهمی است که میتواند در برخورد اول بیننده را مجذوب خود کند.

پرکاری

پرکاری نقشه و روش قرار گرفتن نقوش کنار یکدیگر، عامل مهمی در مرغوبیت نقشه به  حساب می اید.

معایب قیچی نادرست

قیچی کاری از جمله کارهایی است که در جلا دادن وجلوگر ساختن زیبایی های فرش تاثیر فراوانی دارد.

ثبت نام در دوره آشنایی با فرش ایرانی و جغرافیای آن