MBA و DBA چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

MBA و DBA چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

مدیریت MBA و DBA یکی از حوزه هایی است که سال های اخیر مورد توجه علاقمندان زیادی قرار گرفته است. مخاطبان MBA و DBA کارآفرینان، مدیران و حتی افرادی هستند که می خواهند کیفیت ارتباط خود را با مدیران و همکاران بهتر کنند. اما سوال اینجاست که این دو با هم چه تفاوتی دارند؟ آیا MBA از DBA بهتر است یا برعکس؟ در ادامه تعریف و کاربرد MBA و DBA را بررسی کرده تا تفاوت این دو بهتر مشخص شود.

MBA چیست؟

MBA مخفف عبارت Master of Business Administration به معنی مدیریت راهبردی کسب و کار است. هدف مدیریت حرفه ای کسب و کار تربیت افرادی است که با جنبه های مختلف کسب و کار و بازاریابی به شکل  علمی و کاربردی آشنا شوند.

مدیریت حرفه ای کسب و کار(MBA) به عنوان یک رشته آموزی در اواخر قرن نوزدهم معرفی شد. در آن زمان به دلیل شرایط اقتصادی و رشد صنعتی، کارخانه ها به دنبال نیروهای متخصصی بودند که دانش مدیریت را به شکل اجرایی و عملی بدانند.

بعد از آنکه دانشگاه هاروارد اولین دوره MBA را برگزار کرد، نزدیک به یک دهه هیچ کس از آن استقبال نکرد. بعد از دو دهه مدرسه های کسب و کار به شکل جدی شروع به فعالیت کردند و این آغاز مورد توجه قرار گرفتن مدیریت حرفه ای کسب و کار به شکل علمی و جدی بود.

مدیریت حرفه ای کسب و کار(MBA) را چطور می شود آموزش دید؟

مدیریت حرفه ای کسب و کار یا همان MBA به طور ویژه مورد توجه افرادی است که به دانش مدیریت نیاز دارند اما زمینه تحصیل یا فعالیت شان متفاوت از مدیریت است. به همین دلیل، بیشتر مخاطبان MBA ، تحصیلات اصلی خود را در حوزه دیگری گذرانده و برای تکمیل مهارتهای خود آن را به شکل دانشگاهی یا به صورت دوره های MBA که در موسسات آموزش عالی آزاد آموزش داده می شود می گذرانند. 

MBA به شکل های مختلف طراحی و اجرا می شود. بعضی از این روش ها عبارتند از:

دوره 2 ساله تمام وقت MBA: در این حالت که در دانشگاه ها تدریس می شود، دانشجویان در دوره کارشناسی ارشد طی دو سال آموزش می بینند و در پایان به آنها مدرک پایان کارشناسی ارشد داده می شود.

دوره MBA نیمه وقت: در این روش دانشجویان در روزهای آخر هفته در کلاس شرکت می کنند و معمولا سه سال یا بیشتر طول می کشد.

دوره مدیریت اجرایی یا EMBA : این دوره مخصوص مدیران اجرایی است. به دلیل آنکه مدیران اجرایی وقت کافی برای یادگیری و آموزش دیدن ندارند در دوره های فشرده تر شرکت می کنند. این دوره برای مدیران با سابقه کار ده سال به بالا مناسب است.

دوره یکساله MBA : این دوره های به شکل کوتاه و فشرده و مخصوص مدیران طراحی شده است.

دوره مدیریت MBA از راه دور: این دوره ها که به صورت آنلاین، مکاتبه ای یا آفلاین برگزار می شود، برای کسانی مناسب است که به هر دلیلی نمی توانند در کلاس درس یا در ساعت مشخصی در کلاس حضور داشته باشند.

کاربرد مدیریت حرفه کسب و کار در کارآفرینی

MBA شامل آموزش ها و مباحثی از جمله تعیین استراتژی، مدیریت ریسک، بازاریابی، مذاکره و ... است. زمانی که به این مباحث آموزشی نگاه می کنیم، بسیاری از آنها مهارت هایی هستند که هر کارآفرینی برای موفق شدن به آن نیاز دارد.

به خصوص که بیشتر کارآفرینان افرادی هستند که دست به کاری متفاوت از دیگران زده و با ریسک کردن در مسیر یک کسب و کار نو قدم می گذارند. این افراد بدون شک به یادگیری و آموزش مهارت های مدیریتی نیاز دارند. 

MBA با گرایش های مختلف می تواند به افرادی که در حوزه های مختلف کسب و کار فعالیت می کنند، کمک کند. به گفته یکی از کارآفرینان جوان، دکتر میثم شکری ساز:" آموزش اصولی و کاربردی مدیریت، می تواند مسیر یک کسب و کار را به سمت موفقیت هداست کند".

DBA چیست؟

DBA که مخفف عبارت Doctorate Of Business Administration به معنی مدیریت عالی کسب و کار است. این گرایش به طور خاص برای مدیران و رهبران کسب و کارهایی طراحی شده است که به نظریه های پیشرفته مدیریت طراحی شده است.

به عبارت دیگر، مفاهیم اصلی در مدیریت کسب و کار و تحقیقات تجاری موضوعاتی است که در DBA به آن پرداخته می شود. مباحثی مانند نظریات حوزه مدیریت، مدل های کسب و کار و روش های تحقیق از جمله این موضوعات است.

مدیریت عالی کسب و کار DBA، درک وسیع تری از مفاهیم تجاری در زمینه های مختلف مانند بازاریابی، امنیت درون سازمانی، رهبری، مدیریت و ... را پوشش می دهد.

کاربرد مدیریت عالی کسب و کار در کارآفرینی

با توجه به ساختار کاربردی مباحث DBA، این مباحث با دانش و مهارت روز مدیریتی ترکیب شده اند. به این ترتیب، افرادی که دوره‌های آموزشی DBA را می گذرانند، این توانایی را پیدا می کنند که برای خودشان و سازمانی که در آن مشغول به فعالیت هستند، استراتژی‌ های مناسب اتخاذ کنند و بحران را مدیریت کنند.

علاوه بر آن، نسبت به ماندگار کردن کسب و کار برنامه ریزی کرده و با تغییر نگرش مدیریتی خود به صورت موثر به بررسی مشکلات و ارائه راه حل بپردازند. این همان چیزی است که تاثیرات مثبتی در سازمان خواهد داشت.

این موارد همان موضوعاتی هستند که یک کارآفرین برای رسیدن به موفقیت می تواند از آنها بهره ببرد. بنابراین می توان گفت که DBA می تواند نقش موثری بر رشد و موفقیت یک کارآفرین در مسیر شغلیش داشته باشد.

سخن پایانی

مدیریت حرفه ای کسب و کار (MBA) و مدیریت عالی کسب و کار (DBA) به دلیل آنکه هر دو به حوزه مدیریت مربوط می شود، شبیه به هم به نظر می رسند.

این حرف تا حدودی درست است. با این حال، برای گذراندن دوره DBA بدون تردید به آشنایی و تسلط به مباحث MBA نیاز دارید. به عبارت دیگر، زیرا مدیریت ارشد کسب و کار معمولاً پیش نیازی برای ثبت نام در دوره مدیریت عالی کسب و کار است.

هدف مدیریت عالی کسب و کار تحقیقات سطح بالا برای حل مسائل مدیریتی منحصر به فرد و پیچیده است. بنابراین در طیف گسترده ای از سازمان ها کاربرد دارد. علاوه بر این، اگر کسی قصد تدریس در دانشگاه را داشته باشد نیز می تواند از مدرک خود استفاده کند. مدیریت عالی کسب و کار باعث ارتقاء شغلی می شود، اما به گونه ای طراحی نشده است که به همان شیوه مدیریت ارشد کسب و کار در این زمینه عمل کند.

سوالات متداول

MBA و DBA چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

مدیریت ارشد کسب و کار معمولاً پیش نیازی برای ثبت نام در دوره مدیریت عالی کسب و کار است.

MBA چه کاربردی برای کارآفرینان دارد؟

دانش مدیریت برای یک کارآفرین جز دانش های ضروری و لازم است. مدیریت ریسک، رهبری، تعیین استراتژی و ... از جمله مباحثی است که در MBA آموزش داده می شود. بنابراین می تواند گفت که MBA یک آموزش ضروری برای کارآفرینان و به طور خاص کارآفرینان جوان است.

DBA چه کاربردی برای کارآفرینان دارد؟

مسلط بودن به تئوری ها و مباحث پیشرفته مدیریت به یک کارآفرین کمک می کند تا مسیر کسب و کار خود را به شکلی مطمئن و با تکیه به آخرین مباحث علمی دنیا در حوزه مدیریت به پیش ببرد.