دوره مدیریت پروژه
برنامه ریزی ، اجرا ، کنترل و به کار گیری یک تیم ، به منظور دستیابی به اهداف خاص و رسیدن به معیارهای موفقیت خاص در زمان و چهار چوب مشخص را مدیریت پروژه گویند . یک پروژه، تلاشی موقت است که برای تولید یک محصول یا ارایه خدمات منحصر به فرد یا نتیجه ی انجام کاری که ابتدا و انتهایش مشخص شده طراحی شده ، و تمامی این موارد برای رسیدن به هدفی خاص تعیین شده است . (معمولا زمان و منابع مالی یا کارکنان محدود هستند ) دوره های مدیریت پروژه هم در دانشگاههای دولتی و آزاد و همچنین در موسسات آموزشی قابل ارایه و آموزش می باشند . موسسه آموزش مجازی پارس نیز در این راستا و برگزاری دوره های آموزشی سهم بسزایی دارد .
مدیریت پروژه ، اعمال مدیریت در راستای حفظ و پیشرفت پروژه را شامل میشود که برای رسیدن به تعادلی اقتصادی و منطقی در غالب عوامل مهم ، هزینه ، زمان و کیفیت مطرح شده است . مدیریت پروژه ، همواره از مهارت و تکنیک های خاص خود در انجام پروژه مدد می جوید . در واقع کنترل اجرای کامل و دقیق پروژه در غالب برنامه ی از پیش تعیین شده است ، به شکلی که هنگام خروج از برنامه پروژه ، ضمن تشخیص عوامل بازدارنده و ارایه طرح اقتصادی تر ، بتوان پروژه را به بهترین شکل ممکن به مسیر اصلی و اولیه خود بازگرداند .
چالش اصلی مدیریت پروژه دستیابی به تمام اهداف پروژه در محدودیت های داده شده است. هدف مدیریت پروژه، تولید یک پروژه کامل است که با اهداف مشتری مطابقت دارد. در بسیاری از موارد، هدف مدیریت پروژه نیز شکل دادن یا تصحیح برنامه اجرایی مشتری است تاحتی المقدور بتواند به اهداف خود برسد.
هنگامی که اهداف مشتری به وضوح مشخص می شود، مدیریت پروژه ، باید کنترل دقیقی بر برنامه های افراد دیگر پروژه ( مدیران اجرایی ، طراحان ، پیمانکاران و.....) داشته باشد . اگر اهداف مدیریت پروژه نامشخص و یا خیلی غیر منطقی باشند تأثیر مخربی بر تصمیم گیری ها دارد.در راستای این کاربردها و تعاریف ، موسسه آموزش مجازی پارس ارایه دهنده کلیه دوره های مدیریت پروژه و مرتبط با آن در قالب بسته های آموزشی می باشد . این دوره ها به صورت آنلاین برگزارشده وهیچ مانعی برای اشتغال تمام وقت افراد به وجود نمی آورد، ضمن صرفه جویی در زمان و هزینه ، کاملا کاربردی بوده و بعد از اخذ مدرک مدیریت پروژه ، شما را مستعد ورود به بازار کار حرفه ی مدیریت پروژه می سازد .
مدیریت پروژه در واقع باید سه عامل زیر را کنترل کند:
- تعیین و تشخیص وضعیت واقعی پروژه
- تطبیق وضعیت فعلی پروژه با برنامه طراحی شده
- کنترل برنامه های اصلاحی مدیریت پروژه را نیز می توان از طریق برنامه ها و نرم افزارهای کامپیوتری( نرم افزارهای پریماورا و نسخه های ام اس پروجکت ) در دست گرفت .
مهندسی مدیریت پروژه ( Engineering Project Managemen )
تلفیق هنر ، علم و مهارت است و به منظور آموزش فعالیت های برنامه ریزی ، نظارت و اجرای پروژه خصوصا پروژه های عمرانی ، برنامه ریزی شده است . این رشته ترکیبی از رشته های عمران ، مدیریت و مدیریت صنایع می باشد .
راه و روش های بسیاری برای مدیریت پروژه وجود دارد ، که بنابر نوع پروژه و شرایط آن اتخاذ می شود .
نحوه ی کنترل و مدیریت پروژه ، تاثیر بسزایی در رسیدن به هدف دارد .
هر چند که مدیریت پروژه در اکثر موارد امری اقتضایی است ، اما با استفاده از فرمول و تکنیکهای خاص مدیریتی ، می توان از صحت تصمیمات اتخاذ شده ، اطمینان حاصل کرد .
در سال 1992 ، انجمن مدیریت پروژه APM اولین سری استاندارد دانش مدیریت پروژه را منتشر کرد . این سری استاندارد شامل قوانینی برای مدیریت پروژه می باشد که ضامن اجرای دقیق و کامل و دستیابی به اهداف پروژه می باشد که تا به حال تقریبا 4 بار در آن تجدید نظر شده است .
هر پروژه شامل 5 مرحله می باشد :
1) آغاز پروژه
2) برنامه ریزی
3) اجرای طرح
4) کنترل طرح
5) تقسیم اهداف پروژه
با توجه به نتایج موفق اجرای پروژه سازمان جهانی استاندار ، اقدام به ارایه استاندارد های جهانی روشهای مدیریت پروژه نمود . اجرای این استانداردهای تضمین شده در شرکتهایی که پروژه های بزرگ صنعتی و عمرانی را اداره می کنند و یا در مناقصه های دولتی و بین المللی شرکت می کنند ، بسیار ضروریست .
وظایف مدیر پروژه
مدیر پروژه ، همواره به عنوان چشم و گوش پروژه عمل می کند و در هر زمان مشخص کننده مقدار انجام پروژه ، مقدار هزینه ، مقدار مصرف منابع و مصالح ، مشکلات فعلی و آتی ، بهترین روش برای انجام سریع پروژه ، پیش بینی هزینه ها و درامدها و ... می باشد . تیم کنترل پروژه که در راس آنها مدیر پروژه قرار دارد همواره کنترل دقیق بر نحوه اجرای امور در مدت زمان تعیین شده را به عهده دارد . مدیریت پروژه استفاده از دانش و مهارت های خاص ، در اداره و کنترل اجرای برنامه ها ، به منظور دستیابی به انتظارات متولیان پروژه می باشد .
مدیریت پروژه ، همواره از دو بازوی قدرتمند برنامه ریزی و اداره و کنترل اجرای پروژه مدد می جوید .
وظایف تیم مدیریت پروژه ، در پروژه های پیمانکاری که شامل سه رکن اصلی می باشند ( کارفرما ، مشاور ، پیمانکار ) به شرح زیر می باشد :
- مدیریت هدف : کنترل پروژه از طریق دستیابی به اهداف مورد نظر کارفرما
- مدیریت هزینه :کنترل مالی پروژه از طریق کسب و آنالیز اطلاعات مربوط به پروژه مشابه
- مدیریت منابع انسانی :کنترل افراد و منابع انسانی درگیر در پروژه از طریق هدایت و هماهنگ سازی آنان
- مدیریت زمان: زمان بندی ، برنامه ریزی و نظارت بر اجرای طرح در مدت زمان مشخص شده
- مدیریت ارتباطات : اطلاع رسانی کامل و دقیق مربوط به پروژه به دیگر افراد درگیر پروژه جهت تضمین موفقیت
- مدیریت کیفیت :تحقق استانداردهای کیفیت برای عملکرد بهینه انجام پروژه
- مدیریت قرارداد : مذاکره وتعامل با دیگر سازمان و شرکت ها جهت انتخاب ، تهیه ، سفارش مواد ، تجهیزات و خدمات
- مدیریت ریسک : شناخت شرایط ، تجزیه ، تحلیل پروژه و پیش بینی احتمالات و موارد پیش بینی نشده
- مدیریت هماهنگ سازی پروژه : تضمین هماهنگی کارکردهای مختلف پروژه به نحو احسن
و مخلص کلام اینکه مدیریت پروژه همواره پاسخگوی سوالات زیر است :
- مدت زمان انجام پروژه ، تاریخ شروع و اتمام پروژه طبق برنامه ریزی مدیریت پروژه و اگر پاسخ طبق برنامه ی ارایه شده نبود ، شناخت دلایل دیر کرد و ..و ارایه طرح جهت رفع این موانع و مشکلات اگر با تاخیر عملکردی پروژه مواجه شویم ، آیا بر تاریخ اتمام پروژه اثر خواهد گذاشت یا خیر ؟ اگر جواب مثبت باشد ، تعیین مدت زمان عقب افتادگی را نسبت به برنامه زمان بندی پروژه .
- ارایه ی برنامه ای جهت تسریع انجام پروژه و جبران تاخیر و ارایه ی طرح اجرایی پروژه در مدت زمان کوتاه تر
- برنامه ریزی و ارایه طرح برای نیروهای انسانی ، تجهیزات ، ماشین آلات ، به منظور عدم برخورد با کمبود منابع و ...
- تعیین هزینه پروژه درمقطع زمانی خاص و بودجه بندی به منظور عدم مواجه با مشکلات مالی
استاندارد مدیریت پروژه
امروزه از مدیریت پروژه به عنوان ابزاری جهت اعمال دانش و تخصص و تکنیکهای مدیریتی در اجرای پروژه درشرکت ها و سازمان های بزرگ یاد می شود و نادیده گرفتن و عدم استفاده از این تکنیک های مدیریت ، موجب اتلاف زمان ، هزینه و منابع انسانی می باشد . در همین راستا و توسعه ی بازارهای کار ، بین المللی شدن شرکت ها و لزوم بکارگیری استاندارد های مدیریت پروژه ، باعث ایجاد استانداردهای گوناگون مدیریت پروژه شده است .
با توسعه دامنه فعالیت شرکت های تجاری و بین المللی شدن پروژه های آنها ، امروزه استفاده و کاربرد استانداردهای مدیریت درراستای همزبانی عوامل اجرایی و حصول اطمینان ازاجرای درست کار ضروریست . استانداردهای مدیریت پروژه ، ضمن اینکه چگونگی اجرای صحیح عملیات را مشخص می سازد به عنوان مرجعی برای مدیر و عوامل پروژه مطرح می شود . در واقع اعتبار استانداردها، در جامع و اجرایی بودن آن ،مقبولیت بین کاربران و همچنین تضمین اجرای درست کار است . با توجه به بین المللی شدن شرکت های بزرگ و توسعه بازار های کار ، مدیران پروژه نیازمند استفاده از استانداردهای مدیریت پروژه می باشند و بکارگیری انها میتواند به اجرای برنامه های دقیق پروژه کمک کند .
قبل از ارایه انواع استانداردها ابتدا به تعریف استاندارد می پردازیم :
استاندارد، سند رسمی است که با تشریک مساعی عموم تهیه شده و صحت آن توسط مراجع ذیصلاح تایید شده و با هدف استفاده مداوم و عمومی قوانین و راهنماها ، جهت تحقق و اجرای بهینه پروژه ارایه می شود .
انواع استاندارد مدیریت پروژه
1) استانداردهای توصیفی ، که جزییات و واقعیات و یا ویژگی های خاصی را توصیف می کنند .
2) استانداردهای معیاری و ضابطه ای ، که به عنوان معیار مبنا ، جهت اندازه گیری ، مقایسه ، و یا ارایه تصمیمی عمل می کنند .
3) استانداردهای تجویزی ، که را ه وروش خاص و منحصر به فردی را جهت انجام کارها ارایه می دهد .
برخی از استانداردهای مدیریت پروژه
استانداردهای مدیریت پروژه متفاوتی در سطح بین الملل ارایه شده که یکی از استانداردهای مطرح ، استاندارد 2008 PMBOK می باشد .
استاندارد PMBOK که مخفف کلمه ی (Project Management Body of Knowledge) می باشد .مجموعه ای از عبارات ، دستورالعمل و راهکارها برای مدیریت پروژه می باشد که سازمان مدیریت پروژه آن را تدوین و ارایه کرده است . مجموع این داده ها به مرور زمان تغییرو تکامل یافته و امروزه به عنوان کتاب راهنما برای مبحث مدیریت پروژه شناخته می شود و در حال حاضر نیزدر سال 2013 ، چاپ و ویرایش پنجم ان منتشر شده است .
استاندارد PMBOK همچنین با مفهوم کلی مدیریت پروژه اشتراکات زیادی دارد زیرا هردو شامل ارایه طرح ، برنامه ریزی ، سازمان دهی ، تامین نیروی انسانی ، اجرا و کنترل و بررسی عملیات انجام پروژه می باشد . PMBOK همچنین در بقیه ی رشته های مدیریتی همانند ، پیش بینی های مالی ، علوم مدیریت عمومی ،رفتار سازمانی ، تعیین بودجه ودیگر روش های برنامه ریزی پروژه ، همپوشانی دارد .
راهنمای دانش مدیریت پروژه ( استاندارد PMBOK ) استاندارد شناخته شده و بین المللی برای حرفه مدیریت پروژه می باشد ، که راهکارهایی را برای مدیریت پروژه های خاص و بزرگ ارایه می کند . این استاندارد ، تمامی راهکارهای برتر و شناخته شده را در دانش مدیریت پروژه به نمایش می گذارد . شناخته شده و برتر در این مقوله به معنای این است که راهکارهای ارایه شده در اکثریت پروژه ها کاربرد داشته و مفید بودن آن به وضوح مشخص شده است و همچنین این استاندارد زبان مشترکی در حرفه ی مدیریت پروژه فراهم کرده است .
به طور کلی تمامی مواردی که تیم مدیریت پروژه باید اعمال کنند شامل :
- دانش عمومی مدیریت پروژه
- جنبه های کاربرد دانش ، استانداردها و قوانین
- کسب اطلاعات و شناخت کافی محیط پروژه
- دانش و تخصص کلی مدیریت
- مهارت های تعامل افراد با یکدیگر
تاریخچه استاندارد PMBOK
اولین نسخه های این استاندارد را موسسه استانداردهای آمریکا و مهندسان برق و الکترونیک به کار گرفتند که بعد از ان به رسمیت شناخته شد . روند تکاملی این استاندارد در چاپ و ویرایشهای مختلف کتاب استاندارد ، کاملا مشهود است . اولین راهنمای آن در سال 1996 در آمریکا توسط موسسه مدیریت پروژه طبق اسناد کاغذ سفید ارایه شده در سال 1983 منتشر شد .
دومین چاپ آن در سال 2000 انتشار پیدا کرد . در سال 2004 نسخه جدید ویرایش سوم با تغییرات اصولی به چاپ رسید . ویرایش چهارم درسال 2008 چاپ و انتشار پیدا کرد .و آخرین نسخه راهنمای PMBOK در سال 2013 منتشر شد و طبق برنامه ریزی های ارایه شده نسخه پنجم اوایل سال 2017 منتشر شده است .
کتاب مدیریت پروژه
در راستای تحقق اهداف بلند مدت در مدیریت پروژه و توسعه بهره وری ، همواره تمامی مدیران ارشد و افراد متخصص خواهان نوآوری و دستیابی به دانش جدید و به روز شده در علوم مدیریت پروژه بوده اند که این اشتیاق وصف ناپذیر منتج به انتشار کتابهای مختلفی در این زمینه شده است و هر روزه به تعداد کتابهای انتشار یافته در این زمینه افزوده می شود .
روز به روزبر تعداد نسخه های جدید کتابها و ویرایشهای آنها اضافه می شود ، تا تمامی انتظارات و برنامه های راهبردی در این زمینه مطابق با پیشرفت علم و تکنولوژی تامین شود که از جمله می توان به کتاب اصول، مقررات و روشهای مدیریت پیمان طرح های عمرانی، نوشته دکتر مهدی روانشادنیا، کتاب راهنمای جامع و کاربردی مدل تعالی پروژه ،از مدیریت پروژه تا مدیریت سبد پروژه ها ، مبانی اقتصاد مدیریت پروژه ها اشاره کرد .
موسسه آموزش مجازی پارس نیز با ارایه پکیج های آموزشی جامع و گسترده ی مدیریت پروژه ، اطلاعات و دانش کافی در زمینه مدیریت پروژه را در اختیار شما قرار می دهد .سر فصل های خاص مدیریتی در قالب جزوات آموزشی و همچنین مدیریت پروژه برای دانش پذیران فراهم شده تا ضمن دریافت مدرک مدیریت پروژه به راهنمای کامل اصول و فنون مدیریت پروژه تبدیل شوند .